Donkere materie redt mislukt sterrenstelsel

kijkmagazine

26 mei 2014 09:00

Smith Cloud

Volgens astronomen is een wolk waterstof die ons met hoge snelheid nadert in stand gehouden door een omhulsel van donkere materie.

Een enorme wolk waterstof, de Smith Cloud, nadert momenteel de Melkweg met zo’n 240 kilometer per seconde. En dat is gek, want de hele wolk had eigenlijk miljoenen jaren geleden al uit elkaar moeten zijn getrokken, tijdens een vorige ontmoeting met ons sterrenstelsel. De reden dat dit niet is gebeurd, volgens astronoom Matthew Nichols (Sauverny-observatorium, Zwitserland) en collega’s: de wolk heeft een beschermende jas van donkere materie.

Een omhulsel van donkere materie is op zich niet heel vreemd – voor een sterrenstelsel. Het feit dat een wolk als deze, die helemaal geen sterren bevat, er ook een heeft, maakt dat we hem kunnen zien als een ‘mislukt sterrenstelsel’. Dat wil zeggen: een object dat op zich de juiste soorten gewone én donkere materie bevat om uit te groeien tot een dwergstelsel, maar te ijl is om tot daadwerkelijke sterren in te dikken. En dat kan ons weer meer vertellen over de voorwaarden waaraan zo’n wolk moet voldoen om tot een sterrenstelsel(tje) uit te groeien.

Zo groot als Orion

Klein is de Smith Cloud overigens niet. Hij beslaat een deel van de hemel zo groot als het sterrenbeeld Orion – maar is onzichtbaar voor mensenogen. Wel kunnen we hem bestuderen met een radiotelescoop (in dit geval de Green Bank Telescope, West-Virginia). Die ‘ziet’ dit soort wolken door te kijken naar elektromagnetische straling met een veel grotere golflengte dan zichtbaar licht, die wordt uitgezonden door neutraal waterstof.

Het wetenschappelijke artikel over de ontdekking wordt binnenkort gepubliceerd in de Monthly Notices of the Royal Astronomy Society en is nu al online te lezen.

Bronnen: ArXiv.org, NRAO

Beeld: NRAO/AUI/NSF