Je zou verwachten dat mensen doodmaken niet zo moeilijk hoeft te zijn. Maar dat valt tegen. In de VS wordt hard gezocht naar middelen om de doodstraf mee te kunnen voltrekken.
Normaal gesproken wordt de doodstraf uitgevoerd door een mix van twee middelen: natriumthiopental en pentobarbital. Maar de producenten daarvan weigeren steeds vaker om hun producten aan de ‘uitvoerende instanties’ te leveren. En dus zijn die naarstig op zoek naar andere middelen.
Het probleem is dat de ter dood veroordeelden niet mogen worden blootgesteld aan cruel and unusual punishment; de doodstraf moet dus zo snel en pijnloos mogelijk worden voltrokken. Nu zijn er andere middelen gevonden om dat voor elkaar te krijgen: het kalmerende middel midazolam, gevolgd door een overdosis van de pijnstiller hydromorfon.
Maar critici, waaronder de anaesthesioloog David Waisel van de Harvard-universiteit, twijfelen aan het middel midazolam. De ter dood veroordeelde zou er onvoldoende van buiten bewustzijn raken, waardoor de grote dosis hydromorfon, die er onder meer voor kan zorgen dat het zachte weefsel in de keel uiteenvalt, wel degelijk voor veel pijn kan zorgen.
Veel langer dan normaal
In oktober werd William Happ (links), een moordenaar uit Florida, geëxecuteerd met behulp van midazolam en twee andere middelen. Volgens getuigen duurde het intreden van de dood veel langer dan normaal en bewoog het lichaam van Happ nog vrij lang na het inspuiten van de dodelijke middelen. En gisteren zou de 40-jarige Ronald Phillips (veroordeeld voor het vermoorden van de 3-jarige dochter van zijn vriendin in 1993) ter dood worden gebracht met dezelfde mix. Maar die executie werd, om een andere reden, uitgesteld (zie het bijschrift bij de foto hieronder).
Omdat verwacht wordt dat ook producenten van de alternatieve middelen niet met de doodstraf geassocieerd willen worden en hun leveringen zullen staken, zijn vijf Amerikaanse staten waar de doodstraf nog wordt uitgevoerd (South Dakota, Texas, Ohio, Georgia en Colorado) op zoek andere bronnen.
Dat zouden bijvoorbeeld zogenoemde compounding pharmacies kunnen zijn; bedrijven die werkzame stoffen zelf mengen en op die manier medicijnen op bestelling maken. Maar het nadeel daarvan is weer dat die niet aan de strikte regels van de US Food and Drug Administration (FDA) hoeven te voldoen. Het gevolg daarvan is dat de mix niet uitvoerig is getest en dus niet 100 procent kan worden gegarandeerd dat de veroordeelde een zachte dood sterft.
Maar er doemt nog een ander probleem op. Na een reeks incidenten waarbij mensen ziek werden en overleden nadat ze vervuilde medicijnen hadden gebruikt, wil de Amerikaanse overheid ook de compounding pharmacies strikt door de FDA gaan reguleren. En die zullen door de strengere regels, zo verwachten deskundigen, ook geen zin meer hebben om hun dodelijke ‘executiemixjes’ te leveren. Misschien een mooie aanleiding om de doodstraf dan maar helemaal af te schaffen?
Bronnen: Reuters, CBS News, New Scientist
Beeld: California Department of Corrections and Rehabilitation, Ohio Dept. of Rehabilitation and Correction