Dronken clownvis wordt echte waaghals

KIJK-redactie

19 januari 2012 09:00

Verhoogde CO2 concentraties in het water beïnvloeden de hersenwerking van vissen

Nog een vervelende uitwerking van onze CO2-uitstoot: clownvissen die ‘dronken’ zijn geworden van de stof, blijken zulke grote waaghalzen te worden dat ze een gevaar zijn voor zichzelf.

Niet alleen het klimaat, maar ook vissen lijken te lijden onder onze CO2-uitstoot. Dronken van in het water hoge concentraties opgeloste CO2 nemen onder andere clownvissen abnormaal grote risico’s, waarna zij in het beste geval onopgegeten maar met een fikse kater achterblijven. Hoewel het nu nog gaat om een onderzoek uit de laboratoria van de James Cook University, voorspellen wetenschappers dat deze verdovende CO2-waarden al aan het einde van deze eeuw worden bereikt in onze oceanen.

Zwalkende massa vissen

Om de invloed van onze CO2-uitstoot op het zeeleven te onderzoeken, lieten bioloog James Munday en zijn collega’s twee groepen clownvissen opgroeien in aquaria met verschillende concentraties van dit opgeloste gas. Toen zij klaar waren om het nest te verlaten, kregen zij de keuze om uit te zwemmen in een stroom met de geur van roofdieren of zonder dit signaal voor gevaar. De vissen die waren opgegroeid met hoge CO2-waarden bleken echte waaghalzen te zijn: maar liefst 90 procent van hen zocht het gevaar op, terwijl hun soortgenoten uit de andere groep juist deze stroom in meer dan 90 procent van de gevallen vermeden.

In een ander experiment bleken koraaljuffertjes hun natuurlijke aanleg om links of rechts af te slaan te verliezen als zij werden blootgesteld aan verhoogde CO2-waarden. Normaal gesproken vormen deze vissen door deze neiging nette scholen, maar eenmaal ‘dronken’ bleef er niet veel meer over dan een zwalkende massa vissen.

Overuren draaiende hersenen

Munday wist het beschonken gedrag van de vissen terug te voeren op de uitwerking van CO2 op de specifieke receptor GABA-A, waarover veel vissen maar ook andere dieren beschikken. Hogere concentraties van het gas maakten dat de vissen hun rem verloren, waardoor hun hersenen overuren begonnen te draaien. De kans dat zij met hun overgestimuleerde gedrag werden opgegeten, groeide hierdoor aanzienlijk. Weten we eindelijk wat Nemo bezielde toen hij tegen alle adviezen in de open zee in besloot te zwemmen.

Bronnen: Nature Climate Change, New Scientist

Beeld: shanewarne_60000/CC BY 2.0