Volgens onderzoek bij muizen lijkt een injectie met een hormoon deels de effecten van alcoholvergiftiging tegen te gaan.

Comazuipen is nog altijd een probleem onder jongeren. In 2021 kwamen 4500 mensen, waarvan 43 procent jonger dan 25 jaar, op de spoedeisende hulp terecht na een avondje ‘bingedrinken’. Gelukkig wordt er ook veel onderzoek gedaan naar middeltjes tegen alcoholvergiftiging. Zo ontdekten wetenschapers van de University of Texas Southwestern Medical Center dat bewusteloze dronken muizen baat hebben bij een hormooninjectie. Zo schrijven zij in het tijdschrift Cell Metabolism.

Lees ook:

• Word je sneller oud door alcohol?
• ‘Alcohol zou in de drugswet moeten staan’
• Kun je van alcoholvrij bier een kater krijgen?

Uitdroging voorkomen

Ook dieren kijken weleens te diep in het glaasje. Niet letterlijk natuurlijk, maar soms eten ze weleens van overrijp fruit dat door suikerfermentatie relatief veel alcohol bevat. Die dieren hebben daarom leverenzymen ontwikkeld die alcohol afbreken, zodat ze er niet te lang last van hebben. Mensen bezitten die enzymen ook.

Maar de lever doet nog meer tegen de schadelijke effecten van alcohol. Het orgaan produceert namelijk ook het hormoon fibroblast groeifactor 21 (FBG21). Uit eerdere onderzoeken bleek al dat FBG21 wordt aangemaakt op het moment dat er stofwisselingsstress is. Dat is het geval bij uithongering, maar ook wanneer er alcohol aanwezig is in het bloed. In dat laatste geval zorgt het hormoon er bijvoorbeeld voor dat je water wil gaan drinken om uitdroging te voorkomen.

Bewusteloze muizen

In het nieuwe onderzoek, door Steven Kliewer en collega’s, blijkt dat FBG21 ook effect heeft op de bijwerkingen van alcohol in het brein. Dat ontdekten ze bij muizen. Een deel van hen waren genetisch zo gemodificeerd dat ze het hormoon niet konden aanmaken. De dieren kregen via een soort maagsonde een hoeveelheid alcohol toegediend vergelijkbaar met veertig biertjes bij een mens. De dronken muizen verloren vervolgens het bewustzijn.

Nu was het de vraag hoe snel ze weer rechtop konden staan. De muizen zonder FBG21-productie bleken daar 1,5 uur langer over te doen. In een volgend experiment kreeg een nieuwe groep (niet genetisch gemodificeerde) muizen een uur na alcoholtoediening een injectie met het hormoon. De dieren bleken 1,5 uur sneller verlost te zijn van hun bewusteloosheid ten opzichte van de controlemuizen, die het mogelijke remedie niet kregen. Bovendien waren ze sneller weer in staat om rondjes te rennen in hun rad.

In een derde experiment testten Kliewer en zijn team of het hormoon ook zou helpen tegen het effect van de verdovings- en slaapmiddelen ketamine, diazepam en pentobarbital. Dat bleek niet het geval. Blijkbaar werkt FBG21 alleen bij alcoholvergiftiging.

Wakker ‘schrikken’

Maar wat doet het hormoon dan precies in de hersenen? Daarvoor bekeken de onderzoekers het breinweefsel van (opgeofferde) muizen na alcohol- en FBG21-toediening. Het lijkt erop dat het hormoon bindt aan hersencellen van de blauwe kern, een gebiedje in de hersenstam die alertheid en slaap reguleert. Door die binding ‘schrikt’ het lichaam als het ware weer wakker.

Als het hormoon ditzelfde mechanisme heeft bij mensen (en dat is nog maar de vraag), dan zou een spuitje FGF21 weleens een goed middeltje kunnen zijn tegen comazuipen, denken de onderzoekers. Dat zou misschien heel wat bewusteloze drinkers in het ziekenhuis schelen. Maar of ze dan hun lesje hebben geleerd?

Bronnen: Cell Metabolism, Cell Press via EurekAlert!

Beeld: Robin Hutton, CC BY-NC 2.0

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!