Vaak is de snelste duif degene die de zwerm naar huis leidt. Maar zodra hij een verkeerde afslag neemt, staat er een andere duif klaar om het over te nemen.

Een leidinggevende duif wordt van zijn positie binnen de zwerm gestoten als hij een verkeerde richting op vliegt. Dat is de conclusie die wetenschappers van de Universiteit van Oxford trekken na intensief onderzoek. Onder leiding van zoöloog Isobel Watts bestudeerden ze het hiërarchisch patroon van de vogels, waarbij ze de leider bewust manipuleerden zodat deze zich niet goed wist te oriënteren. Toch bleef de zwerm, keer op keer, in de juiste richting vliegen met een andere duif aan het hoofd.

Ritme

De onderzoekers trainden veertig vogels, verdeeld over acht zwermen. Na zorgvuldige observatie stelden ze de hiërarchie van de zwermen vast. Zo konden ze de juiste duiven selecteren om te beïnvloeden. Door de vogels in een kamer te zetten met een ander dag-en-nacht-ritme werd het interne kompas verstoord. Zodra de leider in het andere ritme zat, werd hij weer aan de groep toegevoegd. Door het jetlag-gevoel raakte de duif van koers, met alle gevolgen van dien.

Het is nog onbekend hoe de zwerm in staat is om collectief de leider te corrigeren, maar hoofdonderzoeker Watts erkent het belang ervan. “Als bepaalde individuen veel invloed hebben op groepsbesluiten, maar de informatie waar zij over beschikken incorrect is, kan de hele zwerm daaronder lijden.” Haar medeonderzoeker Dora Biro vult aan: “De intuïtie om de leidinggevende hiërarchie te herorganiseren en zo op koers te blijven, toont aan hoe flexibel een gevestigde orde kan zijn wanneer dat nodig is.”

Bronnen: Biology Letters, Phys.org, IFL Science