Opmerkelijk duo in de ruimte gespot

Naomi Vreeburg

02 november 2017 08:58

exoplaneet

In vergelijking met zijn moederster is deze exoplaneet gigantisch. En dat is bijzonder.

De dikke en de dunne, de kleine Van Kooten en de grote De Bie, de tengere Adriaan en de volslanke Bassie: wat betreft formaat zijn het opmerkelijke duo’s. En op 600 lichtjaar van ons blauwe bolletje is nu ook een vreemd tweetal gespot. Het gaat hier om een ster die qua straal en massa twee keer zo klein is als de zon en een exoplaneet ter grootte van Jupiter die eromheen draait.

Verrassing

De ontdekking van NGTS-1b, zoals de gasplaneet is genoemd, was een verrassing voor het internationaal team onder leiding van astronoom Daniel Bayliss. “Deze enorme planeten verwachten we niet rond zulke kleine sterren”, zegt Bayliss. Voorheen werd aangenomen dat er rond deze sterren voornamelijk kleine, rotsachtige planeten voorkwamen.

“De uitdaging is nu om uit te zoeken hoe zeldzaam deze – in vergelijking met hun moederster – grote planeten zijn”, zegt Bayliss. Volgens de astronomen is het pas de derde keer dat zo’n gasreus is gevonden in een baan rond een kleine rode dwerg.

Dipjes

NGTS-1b is vernoemd naar de Next-Generation Transit Survey. Een project waarbij twaalf telescopen de hemel afspeuren naar astronomische objecten en ook deze planeet wisten te spotten. De telescopen letten vooral op zogenoemde dipjes in de helderheid van sterren. Toen ze hun lenzen op de rode dwerg richten zagen ze elke 2,6 dagen afnames in de helderheid van de ster. Dit duidde op planeet NGTS-1b.

De exoplaneet voltooit een rondje om de ster dus in iets meer dan 2,5e aardse dagen. Dat is niet zo vreemd als je naar de positie van de exoplaneet ten opzichte van zijn moederster kijkt. Hij staat namelijk heel dicht bij de rode dwerg. De afstand tussen NGTS-1b is vergelijkbaar met 3 procent van de afstand tussen de aarde en zijn moederster, de zon.

Grootste en zwaarste

Astronoom Ignas Snellen (Universiteit Leiden), niet betrokken bij het onderzoek, is onder de indruk. “Het is de eerste planeet ontdekt met het nieuwe project NGTS en het is meteen een bijzondere”, mailt hij. “Het is de grootste en zwaarste planeet ooit ontdekt rondom een kleine dwergster. Eigenlijk dachten we niet dat zulke planeten konden bestaan. Ik ben erg benieuwd wat voor andere planeten NGTS nog gaat vinden.”

Bronnen: ArXiv.org (pdf), Space.com, Gizmodo

Beeld: University of Warwick/Mark Garlick

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!