Een onderzoek naar invasieve vogels op een Hawaïaans eiland suggereert dat een stabiel ecosysteem veel sneller kan ontstaan dan men dacht.
Je hebt ze ongetwijfeld weleens zien zitten: halsbandparkieten. De knalgroene vogels die zich in ons koude kikkerlandje hebben genesteld, vallen een beetje buiten de boot. En dat is niet zo gek. De exotische beestjes uit tropisch Afrika en Zuid-Azië horen hier namelijk helemaal niet thuis. Het zijn zogenaamde invasieve soorten die, ontsnapt of vrijgelaten, in de loop der jaren goed bleken te aarden in West-Europa.
Hoewel er uitvoerig wordt gespeculeerd over (de gevolgen van) invasieve soorten, zijn er relatief weinig studies naar gedaan. In een nieuw onderzoek, dat onlangs werd gepubliceerd in vakblad Science, namen biologen de interacties tussen flora en fauna in een ecosysteem gedomineerd door invasieve soorten onder de loep.
Lees ook:
Gezamenlijke evolutie
De natuur op het Hawaïaanse eiland Oahu bestaat uit een bijzondere mengelmoes van dier- en plantensoorten. Door de jaren heen is het leeuwendeel van het oorspronkelijke leven namelijk vervangen door nieuwkomers. Dat maakt het eiland een interessante plek voor biologen, omdat het een van de weinige plaatsen is waar invasieve soorten de boel runnen.
De ruime meerderheid van de plant- en vogelsoorten op Hawaïaans eiland Oahu is nieuw.
Een van de vragen die het team in het nieuwe onderzoek probeerden te beantwoorden, was hoe goed zo’n ecosysteem werkt. “Men ging er vanuit dat complexe interacties tussen soorten, zoals het verspreiden van zaden door vogels, gevolg zijn van een lange, gemeenschappelijke evolutionaire geschiedenis”, vertelt ornitholoog Jente Ottenburghs (Universiteit van Uppsala). Door gezamenlijke evolutie passen soorten zich heel precies aan elkaar aan. “Dit proces kan duizenden tot miljoenen jaren duren.”
Zaden tellen
Invasieve soorten zijn per definitie nieuw, en we zouden dus niet verwachten dat ze voldoende tijd hebben gehad om goed op elkaar in te kunnen spelen. Als indicatie voor de interactie, specifiek tussen vogels en planten, keek het team naar het eetpatroon van de vogels op het eiland. Hiervoor identificeerden ze onder andere meer dan 100.000 zaden uit de ontlasting van de nieuwe vogels.
Wat bleek? Tegen de verwachtingen in leken de interacties tussen de invasieve vogel- en plantensoorten heel veel op die tussen inheemse vogels en planten. “De invasieve vogels op Oahu gaan niet willekeurig op planten af, maar kiezen echt bepaalde uit”, vertelt bioloog Jinelle Sperry, een van de coauteurs van het paper in een persbericht.
De roodoorbuulbuul (Pycnonotus jocosus) eet van de vruchten van de guave (Psidium guajava) op Oahu, Hawaï. Beiden komen van nature niet voor het eiland voor. © Jeferson Vizentin-Bugoni
Aan de hand van computersimulaties testten de onderzoekers ook de stabiliteit van het ecosysteem door planten virtueel uit te laten sterven. Ook daarin leek het invasieve systeem erg op een inheems systeem dat jaren en jaren de tijd had gehad voor gezamenlijke evolutie.
Natuurbehoud
“Het spannende aan de studie is dat de resultaten de theoretische voorspellingen dus niet volgen”, stelt Ottenburghs. “Dit onderzoek laat zien dat een stabiel ecosysteem heel snel kan ontstaan. De invasieve soorten op Hawaï leven minder dan honderd jaar samen en toch functioneert het ecosysteem perfect. Dat is een verrassende conclusie.”
Op het eerste gezicht lijkt dit positief; het ecosysteem, dat voornamelijk bestaat uit invasieve soorten, is stabiel. De nieuwe vogelsoorten verspreiden de zaden en nemen zo de functie van de uitgestorven soorten over. “Maar,” legt Ottenburghs uit, “ze verspreiden wel vooral zaden van invasieve planten.” Dat is slecht nieuws voor de inheemse flora.
Als men de nog overgebleven inheemse soorten wil behouden, moet er dus voor gezorgd worden dat de nieuwkomers de lokale zaden verspreiden. “Dit kan door deze vogels naar locaties te lokken waar alleen oorspronkelijke planten groeien”, stelt Ottenburghs. Het onderzoek stelt dan ook niet dat invasieve soorten niet schadelijk zijn voor een ecosysteem. Het leidt in veel gevallen nog steeds tot verlies van inheemse soorten. Het ecosysteem op Oahu mag dan stabiel zijn, de verscheidenheid aan soorten is sterk afgenomen.
Bronnen: Science, EurekAlert!1, 2
Beeld: Jeferson Vizentin-Bugoni
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!