Een internationaal team wetenschappers uit Denemarken, Portugal en Duitsland heeft dinoschedels uit Groenland opnieuw onderzocht. Nu blijkt dat ze tot een aparte soort, Issi saaneq, behoren.

Bijna drie decennia geleden groef een team Harvard-paleontologen twee schedels op in Groenland. Destijds schreef de groep de vondst toe aan overblijfselen van de Plateosaurus, die ook in veel Europese landen als Frankrijk, Duitsland en Zwitserland zijn gevonden. Maar een nieuw onderzoeksteam schrijft in het wetenschappelijk blad Diversity dat de schedels eigenlijk tot een soort behoren die alleen nog maar in Groenland is ontdekt: Issi saaneq (“Koudt Bot”). In tegenstelling tot veel dino’s heeft deze langnek geen Latijnse maar Inuktituk naam gekregen, om zijn Groenlandse exclusiviteit te benadrukken.

Lees ook:

• Brontosaurus krijgt zijn naam terug
• Tyrannosaurus had een rustig wandeltempo
• Zouden dinosauriërs ons opeten?

Nieuwe technieken

Het internationale paleontologenteam nam twee schedels onder de loep: één van een jong en de ander van een volwassen exemplaar. De wetenschappers weten niet zeker hoe groot de tweevoetige dino was, maar ze schatten dat het dier 3 tot 10 meter lang werd.

Anders dan de Harvard-studie uit 1994, werd het huidige onderzoek uitgevoerd met Computer Tomografie. Zo’n CT-scan gebruikt röntgenstraling om doorsnedes van het lichaam vanuit allerlei hoeken weer te geven. Al deze beelden worden door de computer aan elkaar geplakt, tot je er uiteindelijk een digitaal 3D-model aan overhoudt. Eenmaal gedigitaliseerd kunnen de paleontologen alle verschillen tussen schedels tot op het bot uitzoeken.

Zo komen er details naar voren die nog niet eerder zijn ontdekt. De vorm en plaatsing van de kaak van Issa saane is bijvoorbeeld heel anders dan die van de Plateosaurus. De onderkaak van de Groenlandse dino is langer uitgerekt, terwijl zijn foramen – de gaten in het snuitbot – relatief klein zijn. Dus hoewel de Issa Saaneg en Plateosaurus familie zijn, zijn de verschillen zo groot dat we ze tot aparte soorten mogen rekenen.

Nieuwe namen

Volgens Jan Smit, paleontoloog aan de Vrije Universiteit van Amsterdam, komt het vaker voor dat bepaalde dino-overblijfselen door de jaren heen verschillende classificaties krijgen: “Dit is meer regel dan uitzondering, omdat meestal in eerste instantie maar een aantal botten wordt ontdekt, en de technieken om een juist beeld te maken van de schedel steeds geavanceerder worden.”

Sommige dinosaurussen veranderen zelfs meerdere keren van naam. Een bekend voorbeeld is de hernoeming van de Brontosaurus naar de Apatosaurus in 1903. Wetenschappers dachten toen dat deze twee soorten te veel overeenkomsten vertoonden om verschillende soorten te zijn. Maar in 2015 concludeerden onderzoekers van de Universiteit van Lissabon met behulp van geavanceerde technologie dat de verschillen tussen de dino’s tóch groot genoeg waren om ze tot een apart geslacht te rekenen.

Evolutie

De vondst is overigens niet alleen bijzonder omdat het een nieuwe dinosoort betreft, maar ook omdat deze fossielen ons meer kunnen vertellen over de evolutie binnen de Sauropodomorpha. De Sauropodomorpha is een grote groep dinosauriërs waar Sauropoda én diens voorgangers toe behoren. Issi saaneq en Plateosaurus zijn zulke voorgangers. Smit laat weten dat “hierbij vaak alleen de schedel van belang is, omdat de meeste van de overige botten van soort tot soort erg op elkaar lijken.” Maar zoals nu blijkt, zijn ook de koppen vaak moeilijk uit elkaar te houden. Wie weet krijgt de Groenlandse reus over een paar jaar wel weer een nieuwe naam.

Bronnen: Diversity, ScienceAlert

Beeld: Victor Beccari

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!