Eiwitten maken de man

kijkmagazine

05 maart 2011 13:00

Mannen hebben slechts één X-chromosoom, maar geen tekort aan eiwitten waarvoor dit chromosoom het recept bevat. Met dank aan het eiwit MSL, blijkt nu.

Mannen en vrouwen zijn verschillend, zoveel is wel duidelijk. Niet doordat vrouwen van Venus komen en mannen van Mars, maar door de chromosomen. Waar vrouwen twee X-chromosomen hebben, hebben mannen een X- en een Y-chromosoom. Juist dat Y-chromosoom staat voor de mannelijkheid. Maar een man heeft de eiwitten waarvoor het X-chromosoom codeert wel hard nodig. En dus werkt het X-chromosoom van mannen gewoon wat harder. Hoe? Op die vraag hebben Amerikaanse biologen onder leiding van Erica Larshan nu het antwoord gevonden, zo schrijven zij in Nature.

De biologen gebruikten in hun onderzoek fruitvliegjes, waarvan bekend is dat het X-chromosoom van de mannetjes ook harder moet werken. Na een genetische analyse bleek dat het eiwit MSL verantwoordelijk is voor dit harde werken. MSL activeert het enzym RNA polymerase II, dat DNA omzet in RNA om zo de eiwitten te produceren.

Uit het onderzoek volgde dat alle chromosomen ongeveer even veel van het enzym bevatten, behalve het X-chromosoom bij mannetjes, dat veel meer heeft. Op die manier worden er toch voldoende eiwitten geproduceerd en wordt er niets afgedaan aan de mannelijkheid van de man.

Links het Y-chromosoom, rechts het X-chromosoom. (Foto: Indigo Labs)

Bronnen: Brown University via EurekAlert!, Nature

Beeld: Jane Ades/NHGRI