Enorme ring in Melkweg verbaast sterrenkundigen

kijkmagazine

21 juli 2011 16:00

Ring Melkweg

In het centrum van ons sterrenstelsel bevindt zich een enorme ring van gas en stof. En die blijkt een paar opmerkelijke eigenschappen te hebben.

Hij is 650 lichtjaar groot en tot voor kort hadden we er alleen maar een paar fragmenten van gezien: de enorme ring van koud gas en stof in het hart van de Melkweg, het honderden miljarden sterren tellende spiraalstelsel waar ook de zon deel van uitmaakt. Nu hebben astronomen met het Herschel Space Observatory de hele ring in beeld gebracht. De verrassende conclusie: de ring is zo verwrongen, dat hij vanaf de aarde meer lijkt op het cijfer acht dat op zijn kant ligt, dan op een ellips.

“Waar deze twist vandaan komt, is onduidelijk”, mailt de Italiaanse astronoom Sergio Molinari, eerste auteur van het artikel over de ring in Astrophysical Journal Letters. “Werd hij veroorzaakt door een exploderende supernova in de buurt? Of door interactie met nabije andere sterrenstelsels? We hebben geen idee.”

Daarnaast beweegt de materie in de ring rond het centrum van onze Melkweg, waar zich ook het enorme zwarte gat Sagittarius A* bevindt, dat meer dan 4 miljoen keer zoveel weegt als onze zon. Maar: uit de snelheden van gaswolken in de ring is af te leiden dat dit zwarte gat zich niet netjes in het centrum van de ring bevindt, maar daar vele tientallen lichtjaren vandaan.

Molinari legt uit waarom dat vreemd is. “Sterrenkundigen nemen aan dat het centrum van de Melkweg gemarkeerd wordt door Sagittarius A*. Dus ofwel de ring beweegt niet rond dat centrum, of Sagittarius A* bevindt zich toch niet in het midden van de Melkweg.”

Kortom, op kosmologische schaal mag het centrum van de Melkweg zich dan op een steenworp afstand van de aarde bevinden (lees: minstens 25.000 lichtjaar), maar dat betekent niet dat dit stukje heelal geen geheimen meer voor ons heeft…

Bronnen: Astrophysical Journal Letters, JPL

Beeld: ESA/NASA/JPL-Caltech