In het sterrenbeeld Walvis blijkt zich een flinke reeks aan zwarte gaten te bevinden; het resultaat van een botsing tussen twee sterrenstelsels.

Een combinatie van röntgenstralingsdata van het Chandra X-ray Observatory en optische data van de Hubble Space Telescope leverde een spectaculair plaatje op: een ring die niet bestaat uit fonkelende diamanten, maar uit röntgenpulsen geproduceerd door zwarte gaten. En dat terwijl Valentijnsdag in aantocht is!

De sterrenstelsels van Arp 147. De röntgenstraling van de zwarte gaten is zichtbaar als roze vlekjes. (Foto: röntgen: NASA/CXC/MIT/S.Rappaport, optisch: NASA/STScI)

De ring bevindt zich in een van de twee sterrenstelsels die samen Arp 147 vormen en zich op 430 miljoen lichtjaar van de aarde bevinden. Het elliptische stelsel links op de foto (zie hierboven) passeerde lang geleden het stelsel rechts op de foto. Dat veroorzaakte een flinke golf aan geboortes van nieuwe sterren (zichtbaar als de blauwe ring). Maar veel van deze sterren waren binnen enkele miljoenen jaren al door hun brandstof heen en ontploften (supernova). Een deel veranderde in zwarte gaten, diverse malen zwaarder dan onze zon.

Doordat deze zwarte gaten materie opzuigen van nabije sterren en als gevolg daarvan röntgenstraling uitzenden, kunnen we ze nu ‘zien’ op de foto als roze vlekjes. En dit soort zwarte gaten zijn niet alleen maar in de blauwe ring zichtbaar. Ook het midden van het elliptische stelsel bevat een sterke röntgenbron, die helaas lastig is te zien op de foto: een superzwaar zwart gat. Verder op de foto te zien: een quasar (links boven het elliptische stelsel).

Bronnen: Chandra X-ray Center, PhysOrg.com

Beeld: Ute Kraus/CC BY-SA 2.0