Exoplaneet blijkt waterwereld

kijkmagazine

22 februari 2012 09:00

GJ1214b

Met behulp van ruimtetelescoop Hubble hebben astronomen vastgesteld dat exoplaneet GJ1214b voor een groot deel uit water bestaat.

Het is vooral groot nieuws als er een planeet buiten ons zonnestelsel wordt ontdekt die veel op de aarde lijkt. Maar stiekem zijn exoplaneten die heel anders in elkaar blijken te zitten natuurlijk minstens zo interessant. Zoals GJ1214b, waarvan zowel de atmosfeer als de planeet zelf voor een groot deel uit water lijkt te bestaan – en die daarmee afwijkt van alle andere tot nu toe bestudeerde planeten.

Een team onder leiding van Zachory Berta (Harvard-Smithsonian Centre for Astrophysics) stelde de ‘waterigheid’ van GJ1214b vast aan de hand van waarnemingen, gedaan met ruimtetelescoop Hubble. Die keek naar de planeet terwijl die voor de ster langs bewoog waar hij een baan omheen beschrijft. Daarbij gaat het sterrenlicht ook door de atmosfeer van GJ1214b, en daaruit concluderen Berta en collega’s dat die voor meer dan 50 procent uit water bestaat. Deze atmosfeersamenstelling legt verder beperkingen op aan de samenstelling van de planeet zelf; die zou eveneens “voor een belangrijk deel” uit water moeten bestaan, schrijven de sterrenkundigen in The Astrophysical Journal.

Dat laatste valt ook te rijmen met de al eerder bekende gemiddelde dichtheid van de planeet. Die is makkelijk uit te rekenen door de massa van GJ1214b (6,5 keer die van de aarde) te delen door zijn volume (bijna twintig keer dat van de aarde). Je vindt dan 1,8 gram per kubieke centimeter, wat veel dichter bij de dichtheid van water ligt (1 gram per kubieke centimeter) dan die van de aarde (5,5 gram per kubieke centimeter). Eerder achtten astronomen het echter waarschijnlijker dat die lage dichtheid wees op rotsachtige wereld met een flinke, ijle atmosfeer, dan op een waterwereld met een wateratmosfeer. Maar het onderzoek van Berta en collega’s wijst er nu dus op dat deze laatste mogelijkheid waarschijnlijk toch de juiste is.

Bronnen: The Astrophysical Journal (preprint op ArXiv.org), HubbleSite

Beeld: NASA, ESA, and D. Aguilar (Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics)