Flinke exoplaneet draait rond bijzonder kleine ster

Karlijn Klei

27 september 2019 10:59

Astronomen spotten een Jupiter-achtige exoplaneet op een wel heel bijzondere plek – rond een kleine, rode dwergster.

Tot nu toe hebben we zo’n 4000 planeten exoplaneten ontdekt. En onlangs spotten astronomen er nog een, en wel een heel bijzondere. Gasreus GJ 5312b is namelijk veel groter dan je zou verwachten bij een ster die amper meer weegt dan een tiende van onze zon. De ontdekking maakt dat astronomen de huidige ideeën over de vorming van planeten wellicht nog eens onder de loep moeten nemen, schrijft het team in Science.

Lees ook:

Klein maar fijn

Gasreus GJ 5312 b draait rond een rode dwergster genaamd GJ 5312. Dit soort zogenoemde M-type dwergsterren zijn een paar van de koelste en kleinste sterren de we kennen; typisch met een massa van minder dan 0,6 zonnemassa’s. Ze zijn de meest voorkomende sterren in ons sterrenstelsel. Maar ondanks hun algemeenheid draait slechts 10 procent van die 4000 exoplaneten rond deze dwergsterren.

Hoewel een nieuwe exoplaneet op de duizenden al ontdekte op zich niet zo heel spannend meer lijkt, trekken de gasreus en diens (kleine) ster dus toch de aandacht van astronomen.

De onderzoekers spotten de naar verhouding bijzonder grote exoplaneet toen ze de rode dwergster met het CARMENES-instrument in het Calar Alto Observatorium in Spanje onder de loep namen. Met deze nabij-infrarode en optische spectrograaf speuren astronomen de sterrenhemel af naar dwergsterren zoals GJ 5312.

Zwaargewicht

“Heel mooi dat het met het nieuwe CARMENES-instrument gelukt is om deze planeet te vinden”, mailt sterrenkundige Ignas Snellen (Universiteit Leiden). De exoplaneet weegt zo’n 0,46 Jupitermassa’s, en dat is flink. “Eigenlijk is de planeet te zwaar, en draait hij in een te wijde baan (204 dagen) om de zon om volgens de meest gangbare theorie (de accretie-theorie) bij zo’n kleine ster gevormd te worden”, legt Snellen uit.

“Dat kan betekenen dat hij veel dichter bij de ster ontstaan is, en bijvoorbeeld door interactie met een andere planeet in zijn huidige baan terecht is gekomen”, vervolgt de sterrenkundige. “Maar misschien is het proces van planeetvorming hier wel heel anders en meer zoals sterren zich vormen.”

De ontdekking maakt dus dat astronomen de huidige ideeën met betrekking tot planeetvorming misschien enigszins moeten herzien. Verder onderzoek naar dergelijke dwergsterren en hun planeten, moet daarbij helpen.

Bronnen: Science, EurekAlert!

Beeld: NASA/Walt Feimer (openingsbeeld rode dwergster SO25300.5+165258)

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!