Duiven navigeren door zwaartekracht

KIJK-redactie

14 november 2014 09:00

Wetenschappers denken dat postduiven de zwaartekracht gebruiken om de weg naar huis te vinden. Ze laten zien dat een verstoring van de zwaartekracht de vogels kan misleiden.

Postduiven hebben een verbazingwekkend goed oriëntatievermogen. Als ze honderden kilometers van huis worden losgelaten, kunnen ze vaak makkelijk hun thuis terugvinden. Hoe ze dat precies doen, is echter nog onduidelijk. Wetenschappers zijn het erover eens dat ze gebruik maken van de zon en het magnetisch veld van de aarde om hun vliegrichting te handhaven, maar weten niet hoe ze in eerste instantie hun positie bepalen. Een aantal wetenschappers stelt nu dat de vogels een zwaartekrachtkaart maken en die gebruiken om hun weg terug te vinden. Ze laten zien dat duiven in de war raken als het zwaartekrachtveld wordt verstoord.

Zwaartekracht verstoord

In een experiment lieten de onderzoekers de vogels los bij een gigantische krater van een meteoriet. De zwaartekracht is daar lager dan normaal, omdat de zware rots is vervanger door lichter sediment. De wetenschappers gaven de duiven een GPS tracker mee en lieten hen los in het midden van de krater. Ook lieten ze een aantal vogels los vanaf een plaats met een ‘normale’ zwaartekracht.

Van de 18 vogels die succesvol terugkeerden vanuit de krater slaagden er 7 zeven duiven in om meteen in de juiste richting te vertrekken. Wanneer ze echter bij de rand van de krater kwamen, werden ze opnieuw verstoord en konden ze in drie richtingen vliegen. Een grote groep van de vogels die in de krater werden vrijgelaten, vloog bovendien meteen al een verkeerde kant op. Ze maakten daardoor een omweg en kwamen soms wel vier dagen later aan op hun bestemming.

De vogels die op een controleplaats werden losgelaten, vlogen niet allemaal zonder omwegen naar huis, maar bleven gemiddeld toch veel meer rechtdoor vliegen dan de andere duiven.

Paar dagen vertraging

De wetenschappers merken ook op dat duiven in het begin soms een verkeerde richting kiezen. Het duurt dan lang voordat ze hun fout corrigeren, waardoor ze soms dagen later thuis zijn. Volgens de onderzoekers duidt dat erop dat ze bijna nooit onderweg checken of ze de juiste kant op gaan.

Bronnen: The Journal of Experimental Biology, The company of Biologists via EurekAlert!