Zo waarschuwen apen elkaar voor vliegende objecten

Laurien Onderwater

30 mei 2019 10:59

geelgroene meerkatten drone

Als een drone boven de hoofden van geelgroene meerkatten cirkelt, slaan de primaten direct alarm.

Niet alleen mensen schrikken op als ze het zoemende geluid van vier rotors boven hun hoofd horen, apen zijn er ook allerminst blij mee. Dat hebben primatologen van de Universiteit van Göttingen ontdekt bij de geelgroene meerkat (Chlorocebus sabaeus) die onder andere in Senegal, Ghana en Ivoorkust voorkomt. Toen een onbemand vliegtuigje 60 meter boven een groep geelgroene meerkatten vloog, waarschuwden de apen elkaar direct.

Lees ook:

Alarm!

Geelgroene meerkatten gebruiken – net als andere meerkatten – verschillende alarmsignalen voor verschillende dreigingen. Wel zo handig, want dan weten de primaten hoe ze moeten reageren. Zo maken de apen dit geluid als ze elkaar waarschuwen voor een luipaard:

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

En op een slang reageren de geelgroene meerkatten weer anders:

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Dat was allemaal al bekend, maar hoe deze apen elkaar waarschuwen voor gevaar in de lucht, was nog nooit waargenomen. Daarop besloten primatoloog Julia Fisher en collega’s dat uit te zoeken.

Luchtaanval

De onderzoekers stuurden een drone af op een groep geelgroene meerkatten in het Niokola-Koba National Park in Senegal. Tot Fishers grote verbazing reageerden de primaten hier onmiddellijk op en maakten alarmgeluiden om elkaar te waarschuwen voor het gevaar dat letterlijk in de lucht hing.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

De signalen klonken duidelijk anders dan de geluiden die de apen maakten als reactie op (neppe) luipaarden en slangen. Opmerkelijk was wel dat de waarschuwingskreet erg veel leek op de alarmerende geluiden die de vervet (Chlorocebus pygerythrus, een aanverwante apensoort) maakt als hij de groep waarschuwt voor adelaars of andere roofvogels:

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

De geelgroene meerkatten pasten zich zelfs zó snel aan het nieuwe geluid aan, dat ze al alarm sloegen en de lucht begonnen te scannen toen ze alleen het gebrom van een drone hoorden, maar hem nog niet zagen. (Dat kon ook niet, want de onderzoekers hielden hem aan de grond.)

De resultaten – gepubliceerd in Nature Ecology & Evolution – suggereren dat het alerte gedrag niet aangeleerd, maar aangeboren is.

Bronnen: Nature Ecology & Evolution, New Scientist (UK), de Volkskrant

Openingsbeeld: 123RF

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!