‘Geestsporen’ onder witte gipsvlakte onthuld

Naomi Vreeburg

13 november 2019 08:29

White Sands National Monument

White Sands National Monument in New Mexico kenmerkt zich door een prachtige, witte vlakte. Maar deze onderzoekers zijn meer geïnteresseerd in de geheimen die onder de vlakte schuilgaan.

Een mens loopt richting het noorden via het huidige White Sands National Monument, een met gipskristallen bedekt park in New Mexico (VS). Even later stapt een groot slurfdier, waarschijnlijk een Colombiaanse mammoet, op een van de menselijke voetafdrukken. Het dier loopt richting het westen. Kort daarop stapt wederom een mens in de pootafdruk van de mammoet. Dit alledaagse tafereel vond zo’n 12.000 jaar geleden plaats, maar toch hebben onderzoekers van de Cornell-universiteit het weten te reconstrueren.

Lees ook:

Geestsporen

Dit hebben ze voor elkaar gekregen met behulp van een bodemradar, ook wel ground-penetrating radar (GPR) genoemd. Deze techniek wordt wél veelvuldig gebruikt door archeologen, maar zelden door paleontologen die sporenfossielen (denk aan voetafdrukken en graafgangen) bestuderen. In hun paper, gepubliceerd in Scientific Reports, laten de onderzoekers zien dat het gebruik van GPR in hun vakgebied de moeite waard is.

En zeker op een plek als het White Sands National Monument. Sporen verdwijnen hier regelmatig onder de witte vlakte door weersinvloeden – een fenomeen dat bekendstaat als ‘ghost tracks’. Hoofdonderzoeker Tommy Urban hierover: “We zochten eens op de vlakte naar sporen toen het net had geregend. Sporen van een luiaard waren toen duidelijk zichtbaar. ’s Nachts was de wind echter gedraaid waardoor veel gipskristallen over de vlakte werden geblazen. De voetafdrukken van de luiaard waren direct verdwenen.”

Geslaagd

Met GPR wisten de onderzoekers niet alleen de aanwezigheid en grootte van voetafdrukken onder de witte vlakte te onthullen, maar konden ze ook zien hoe het sediment eronder werd samengedrukt toen het voetspoor werd geplaatst. Dit zegt iets over het gewicht van het dier in kwestie, hoe snel het liep én in welke richting.

Paleontoloog en geoloog Dennis Voeten van de Universiteit van Uppsala is blij dat de onderzoekers een aanpak gebruiken die de (bedekte) voetsporen zelf niet aantast. “Met deze methode krijg je een overzicht van de verspreiding, richting en grove afmetingen zonder de loopsporen zelf aan te raken.”

De paleontoloog plaatst echter ook een kanttekening. “De figuren in de publicatie laten zien dat de resolutie van de scans nog vrij laag is.” Zoals ook in de afbeelding hierboven duidelijk wordt. “Relatief grote voetsporen kunnen redelijk worden gevisualiseerd, maar hun exacte vorm en waarschijnlijk ook de kleinere voetsporen kunnen zo te zien nog niet precies herkend worden”, vervolgt Voeten. “Al met al lijkt het me een geslaagde proof of concept waarbij voortschrijdend inzicht hopelijk in staat zal zijn om de resolutie van deze elegante techniek te verhogen.”

Bronnen: Scientific Reports, Gizmodo

Beeld: David Bustos

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK