De Tasmaanse buidelwolf is al ruim 70 jaar uitgestorven, waardoor er nog niet veel over het dier bekend is. Maar nieuw genetisch onderzoek beantwoordt een paar vragen.

De Tasmaanse tijger – of buidelwolf – is een bijzonder dier dat helaas in 1936 is uitgestorven. Lange tijd werd de mens hiervoor verantwoordelijk gehouden, die heeft immers jacht op de Tasmaanse tijger gemaakt, omdat het beest  schapen zou opeten – wat overigens niet waar is. Daarnaast zou ook de komst van de dingo’s de buidelwolven weg hebben geconcurreerd op het vaste land van Australië, waardoor ze werden verbannen naar Tasmanië.

Maar volgens Australische wetenschappers uit Melbourne en Adelaide was het uitsterven van de Tasmaanse tijger niet enkel te wijten aan de menselijke jacht. Zij zijn, door het DNA van een jonge buidelwolf te onderzoeken, erachter gekomen dat de genetische diversiteit van het dier al flink was afgenomen, wat zijn gezondheid niet ten goede kwam.

Niet erg divers

Het was al langer bekend dat de Tasmaanse tijger niet een grote genetische diversiteit bezat, waardoor hij vatbaarder was voor verschillende ziektes. Maar dat werd geweten aan het feit dat het beest enkel en alleen op Tasmanië voorkwam. Nu is bekend dat die diversiteit al duizenden jaren eerder aan het afnemen was; toen de buidelwolf nog op het vasteland van Australië leefde.

Dat wil niet zeggen dat de mens helemaal niks met zijn uitsterven heeft te maken. Sterker nog, als er niet zo op de buidelwolf was gejaagd, had hij nu waarschijnlijk nog geleefd. Maar zijn genetic weakness had het de Tasmaanse tijger wel moeilijk gemaakt om te overleven.

Convergente evolutie

Het jong waarvan onderzoekers monsters hebben genomen. © Pask et al. 2017

De onderzoekers gebruikten het DNA van een 108 jaar oud jong dat goed bewaard is gebleven in alcohol. Dankzij het sequencen – oftewel het uitlezen van de DNA-volgorde – kon het team achterhalen hoe gezond het dier was – niet zo gezond, dus – en waar in de stamboom hij thuishoort, want ook dat was nog altijd onduidelijk.

Ondanks dat de Tasmaanse tijger veel overeenkomsten vertoont, waaronder schedelvorm, met de dingo behoort hij tot dezelfde groep als de Tasmaanse duivel. Beide diersoorten zijn echte roofbuideldieren.

Toch zijn de buidelwolf en de dingo wel het schoolvoorbeeld van convergente evolutie, zeggen de onderzoekers. Dat is het proces waarbij organismen (die niet nauw verwant zijn) onafhankelijk evolueren om er uiteindelijk hetzelfde uit te zien. Dit als gevolg van aanpassingen aan hun omgeving die vergelijkbaar is.

De Tasmaanse tijger (A) vergeleken met de dingo (B). © Pask et al. 2017

Toch vindt paleontoloog Lars van den Hoek Ostende (Naturalis Biodiversity Center) het onderzoek ietwat kort door de bocht. “De afname in genetische diversiteit moet ook in een breder verband worden gezien. Met name de dingo’s die met de eerste Aboriginals meekwamen moeten een grote invloed hebben gehad op het uitsterven van de Tasmaanse tijger in Australië zelf. En dan zijn er ook nog de klimaatschommelingen die sowieso hebben bijgedragen aan het uitsterven van andere grote buidelroofdieren, zoals de buidelleeuw.”

Tasmaanse duivel

Ook doen er al langere tijd berichten de ronde dat wetenschappers geïnteresseerd zijn in het terughalen van de buidelwolf (en andere uitgestorven dieren). Maar dat lijkt Van den Hoek Ostende al helemaal geen goed idee. “Juist in dit artikel wijzen ze op het probleem van te weinig genetische variatie. Hoe zouden we dan ooit een gezonde populatie kunnen krijgen, en waar zou die dan überhaupt moet leven?”

“Iedere keer dat bij mij thuis iemand een bord breekt, krijg ik te horen dat we het wel kunnen lijmen. Maar een gelijmd bord is toch niets. Liever zorgen dat ze niet meer borden breken. Dus laten we maar zien dat we de Tasmaanse duivel goed beschermen.”

En dat is inderdaad wat de onderzoekers van plan zijn. Want naast dat de informatie veel heeft vrijgegeven over de Tasmaanse tijger, helpen de gegevens ook om de Tasmaanse duivel te beschermen. Dit buideldier – dat ook alleen op Tasmanië voorkomt – is namelijk met uitsterven bedreigd.

Hieronder zie je de laatste fragmenten van de Tasmaanse tijger, gefilmd in Hobart Zoo:

Bronnen: Nature Ecology & Evolution, The Guardian, ScienceAlert

Beeld: Wikimedia

Lees ook:

• Brein uitgestorven Tasmaanse tijger in kaart gebracht
• Tasmaanse duivel bijna uitgestorven door kanker

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!