Glinsterende steen in museum blijkt dino-ei

June Ying van Dam

04 april 2023 15:00

Agaatmineraal blijkt dino-ei te zijn

Een mineraal was al 140 jaar in het bezit van het Natural History Museum. Nu hebben wetenschappers ontdekt dat het om een 60 miljoen jaar oud titanosauriër-ei gaat.

140 jaar geleden werd een uit India afkomstig agaatmineraal geregistreerd bij de mineralogiecollectie van het Londense Natural History Museum (NHM). Het bijzondere aan het monster was zijn bijna perfecte bolvorm en mooie lichtroze en wit gestreepte binnenkant, maar daar bleef het dan ook bij. Totdat mineraalcurator Robin Hansen een mineraalshow in Frankrijk bezocht en daar een agaten dinosaurusei te zien kreeg dat verdacht veel leek op het agaatmonster van het NHM.

Lees ook:

CS-ei

Hansen bracht het mineraal naar Paul Barett en Susannah Maidment, beide paleontologen van het museum. De onderzoekers stelden vast dat de agaat ongeveer de juiste vorm en grootte had om een dinosaurusei te zijn. Ook merkten ze op dat de dunne laag om het mineraal heen veel weg had van een eierschaal. Bovendien was aan de buitenste randen van het monster te zien dat er andere, vergelijkbaar gevormde voorwerpen omheen hadden gelegen. Het zou hier om een nest eieren kunnen gaan.

Uitgaande van de afkomst van het monster en zijn leeftijd van ongeveer 60 miljoen jaar oud, zijn de onderzoekers er vrij zeker van dat het een dino-ei is. Daarnaast komen de fysieke kenmerken van het mineraal overeen met die van eerder gevonden titanosauriër-eieren uit China en Argentinië. Aangezien titanosauriërs ook de meest voorkomende dinosaurussen waren in dat gebied en in die periode (het Krijt), zou het agaten ei zeker van een titanosauriër kunnen zijn. Eerder dit jaar werden er in India bijna honderd titanosauriërnesten uitgebreid geïdentificeerd en gedocumenteerd.

KIJK schreef daar toen ook over: Eieren van titanosauriërs leggen overeenkomsten met vogels bloot.

Risicospreiding

Ondanks dat de titanosauriërs de grootste levende landdieren waren die ooit hebben bestaan, legden ze betrekkelijk kleine eieren. Het agaten ei was ook maar ongeveer 15 centimeter in doorsnee. Volgens dino-expert Barett komt het bij veel levende dieren voor dat ze óf investeren in een klein aantal grotere eieren, óf in een groot aantal kleinere eieren. “Het lijkt erop dat titanosauriërs de strategie aannamen om grote nesten van ongeveer dertig of veertig kleine eieren te leggen.” Dat bracht een risicospreidend voordeel met zich mee: liever snel een hoop eieren leggen en hopen dat sommige het redden dan er één of twee leggen en daar veel tijd en zorg in investeren.

Volgens een verklaring van het NHM was het agaten ei mogelijk gevormd door toenmalige vulkanische activiteit in de regio. Aangezien daar al vaker fossielen van titanosauriërs waren ontdekt, vermoedden wetenschappers dat de dieren daar regelmatig terugkwamen om hun eieren te leggen. De dino’s waren zelf te groot om op de eieren te zitten en ze uit te broeden, dus gebruikten ze het vulkanische gesteente om de eieren warm te houden. Kort nadat de eieren waren gelegd, zou een vulkanische uitbarsting het nest hebben bedolven. Het ei zou intact zijn gebleven in het opgedroogde gesteente, terwijl de inhoud, waaronder het embryo, verging. Doordat silicarijk water in de eierschaal lekte, kon het agaat uiteindelijk ontstaan.

Bronnen: Gizmodo, Natural History Museum

Beeld: Natural History Museum

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!