Bruine beren in Alaska zijn de afstammelingen van een oude ijsberenpopulatie in plaats van de voorouders van moderne ijsberen.

Dat concluderen Amerikaanse wetenschappers onder leiding van Beth Shapiro, hoogleraar aan de Universiteit van Californië in Santa Cruz, op basis van DNA-onderzoek op het X-chromosoom.

Uit eerder DNA-onderzoek was gebleken dat het erfelijk materiaal van een groep bruine beren op een aantal eilanden in Zuidoost-Alaska meer overeenkomsten heeft met het DNA van ijsberen dan dat van andere bruine beren. Sommige onderzoekers maakten daaruit op dat de eilandberen de voorouders zijn van moderne ijsberen.

Die gedachte blijkt niet te kloppen. Shapiro en haar team kwamen daarachter door het DNA van de bruine eilandberen te vergelijken met dat van bruine beren, Amerikaanse zwarte beren en ijsberen op het vasteland van de staat.

Uit de resultaten blijkt dat maar liefst 6,5 procent van het X-chromosoom van de eilandberen recent afkomstig is van ijsberen. Er is echter nauwelijks sprake van genoverdracht van bruine beren naar ijsberen; de witte beren delen maar 1 procent van hun erfelijke informatie met de bruine eilandberen. De bruine eilandberen danken hun bijzondere DNA dus aan avontuurtjes van hun ijsberenvoorouders met bruine beren en niet andersom.

Avontuurtje

De onderzoekers stellen dat de oorspronkelijke vrouwelijke ijsberen zich hebben gemengd met mannelijke bruine beren van het vasteland van Alaska. Die vermenging had vlak na de laatste ijstijd plaats, toen de ijsberen zuidelijker leefden dan nu. De ijsberen brachten door de stijgende temperatuur meer tijd op het land door dan op het ijs, waardoor ze de bruine beren ‘ontmoetten’.

De eilandberen zien er volgens de wetenschappers hetzelfde uit als de vastelandberen. Ook gedragen ze zich hetzelfde als ‘normale’ bruine beren. Op de foto boven dit artikel zie je zo’n eilandbeer.

Overigens houden ook de huidige ijsberen wel van een avontuurtje met een andere berensoort. Grizzlyberen leven door klimaatverandering leven steeds noordelijker en komen daardoor de ijsberen tegen. De gevolgen: in Canada zijn kruisingen tussen ijsberen en grizzlyberen aangetroffen, waaronder een vruchtbare vrouwelijke hybride.

Bronnen: PLOS Genetics, Public Library of Science via EurekAlert!

Beeld: Michael Dobson