Het beste wetenschapsnieuws van deze week

KIJK-redactie

10 november 2023 15:00

Een java-aap

In deze rubriek tipt de redactie elke week wat de beste of interessantste artikelen op de website waren. Deze keer: cyborg-gistcellen, mengelmoesapen, en het dieet van ‘Nederlandse’ zeereptielen ontrafelt.

Cover KIJK Winternummer 2023

Deze week belandde het KIJK winternummer bij abonnees op de mat. Deze editie is niet alleen dubbel zo dik, maar ook opnieuw vormgegeven. Hoofdredacteur André Kesseler vertelt er meer over. En dit kun je allemaal lezen in de extra dikke editie.

Niet-abonnees kunnen het winternummer hier bestellen, met gratis verzending binnen Nederland.

De publiekswinnaar van het beste tech-idee 2023 is…

publiekswinnaar van het beste tech-idee 2023

Een herbruikbare raket op biobrandstof, een algoritme dat razendsnel nepnieuws opspoort, een instrument om fijner mee te hechten en knoopcelbatterijen die niet gevaarlijk zijn als ze per ongeluk worden ingeslikt. Het is slechts een greep uit de twintig ideeën die dit jaar waren genomineerd voor Het Beste Tech-idee, een wedstrijd die KIJK sinds 2016 elk jaar houdt.

De veelbelovende innovaties hebben allemaal als doel het leven net een beetje makkelijker, mooier of duurzamer te maken. De hele maand september kon jij je stem uitbrengen op je favoriete idee. Inmiddels zijn de stemmen geteld én is bekend welke innovatie het meest geliefd is.

Bekijk hier de winnaar!

Cyborg-achtige gistcel bestaat voor de helft uit kunstmatig DNA

Elektronenfoto van gistcel met kunstmatig DNA
Beeld: Cell/Zhao et al.

Bijna elk molecuul is te maken in het lab. Is het dan ook mogelijk om een levend organisme te bouwen? De eerste stap daarvoor is het kunstmatig namaken van het totale genenbestand, of genoom, en dat in een cel te zetten.

Bij gistcellen is dat nu gelukt

Primeur: levende aap geboren die ook cellen heeft van andere apen

Een java-aap
Beeld: Een jonge Java-aap (niet de levend geboren aap uit de studie), door Erik Veland, CC BY-NC Deed.

Bij het woord chimeer denk je vaak aan een mytisch wezen die de eigenschappen bezit van twee of meer verschillende soorten. Zoals de Sfinx van Gizeh, die half mens half leeuw is. Maar in werkelijkheid is chimerisme helemaal niet zo mythisch meer. Wetenschappers experimenteren er inmiddels op los. Ze voegen allerlei stamcellen toe aan embryo’s en kijken dan wat eruit komt. Chinese onderzoekers hebben nu een mijlpaal bereikt door een chimere aap levend geboren te laten worden.

Wat betekent dat?

Dieet prehistorische reptielen uit Limburg ontrafelt met CSI-achtige techniek

Reconstructie van het skelet van het reptiel Mosasaurus hoffmannii in Natuurhistorisch Museum Maastricht
Reconstructie van het skelet van een Mosasaurus hoffmannii in Natuurhistorish Museum Maastricht. Beeld: Ghedoghedo, CC BY-SA 3.0.

In het tijdperk van de dinosauriërs leefden er reusachtige zeereptielen – zogenoemde Mosasaurussen – in een gebied dat nu Limburg is. Paleontologen van de Universiteit Utrecht en het Natuurhistorisch Museum Maastricht hebben microkrasjes in de tanden van deze reptielen geanalyseerd en hun dieet (deels) ontrafelt.

Wat aten ze?

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!