MIT-onderzoekers hebben eindelijk uitgevogeld hoe je een spaghettisliert in twee stukken van dezelfde afmeting kunt breken.
Je hebt het ongetwijfeld eens geprobeerd: een ongekookte sliert spaghetti in tweeën breken. Al snel kwam je toen tot de ontdekking dat je een spaghettistaaf onmogelijk in twee gelijke stukken kunt knakken. Voor je het weet, vliegen de stukjes pasta je namelijk om de oren. Toch is het onderzoekers van het Massachusetts Institute of Technology onlangs wél gelukt. En daarbij kwam heel wat spaghetti aan te pas(ta).
Lees ook:
Spaghettiraadsel
Natuurkundige en nobelprijswinnaar Richard Feynman kon de vinger er niet op leggen waarom een spaghettisliert niet netjes in twee gelijke stukken kan breken. Pas jaren later, in 2005, werd dit vraagstuk opgelost door twee Fransmannen. Zij ontdekten na verschillende breekproeven met deegwaar te hebben gedaan dat het antwoord ligt in elastische golven.
Op de website van de Rijksuniversiteit Groningen wordt de theorie van de Fransen als volgt omschreven: wanneer je spaghetti buigt totdat deze knapt, zorgt die eerste breuk voor een snelle schokgolf die zich verspreidt door de twee spaghettihelften. Hierdoor buigt de sliert terug tot voorbij de rustpositie.
De spaghetti, verzwakt door de eerste buiging, breekt opnieuw. Die tweede breuk kan eenzelfde reactie veroorzaken waardoor de pastasliert opnieuw veert en er een volgend, kleiner stuk afbreekt. Dit opgeloste spaghettiraadsel werd in twee verschillende artikelen gegoten en gepubliceerd in Physical Review Letters én les français ontvingen er in 2006 de Ig Nobelprijs voor.
Twist and bend
Toch waren onderzoekers van het MIT niet helemaal tevreden hiermee. Zij wilden niet weten waarom het níet kan, maar waren geïnteresseerd in hoe je een spaghettisliert wél in twee gelijke stukken kunt breken. En nu hebben ze een methode gevonden die dat mogelijk maakt.
Door een sliert vast te klemmen in een apparaat en hem dan 270 graden te draaien, en te buigen – met een snelheid van 3 millimeter per seconde – wisten de wetenschappers hem in twee gelijke delen te breken. Ze probeerden het op twee verschillende diktes van spaghetti en kregen hetzelfde resultaat.
Hoe het kan dat slierten met deze methode wel in twee helften kunnen worden gebroken? Om een lang verhaal kort te maken: het draaien van de spaghetti verzwakt de schokgolf als gevolg van de breuk en het terugbuigen. Hierdoor breekt de sliert niet meer verder.
Maar wat hebben we buiten de keuken om aan deze kennis? Volgens de wetenschappers kan het onderzoek onder meer helpen het begrip van scheurvorming in twee- en driedimensionale materialen te verbeteren. Waar een heerlijke pastasoort wel niet goed voor is.
De resultaten staan gepubliceerd in Proceedings of the National Academy of Sciences.
Bronnen: PNAS, MIT News, ScienceAlert