We beschouwen deeltjes als de bouwstenen van de wereld om ons heen, maar hoe lang blijven ze bestaan?
Verreweg de meeste deeltjes is geen lang leven beschoren. Twee van de uitzonderingen op die regel zijn het negatief geladen elektron en het positief geladen proton. Die bestaan voor zover we hebben kunnen nagaan oneindig lang. En dat is mooi, want deze twee deeltjes vormen de hoofdbestanddelen van de atomen waar wij en alles om ons heen van zijn gemaakt.
Lees ook:
En het neutron dan? Daarvan zitten toch ook in bijna elk atoom een of meer exemplaren? Klopt, maar als je dit deeltje lospeutert uit zo’n atoom, vervalt het gemiddeld na een kwartier in een proton en een elektron.
De meeste andere deeltjes vallen nog veel sneller uit elkaar. Het muon, een zwaardere variant van het elektron, doet dat bijvoorbeeld na een paar miljoenste van een seconde. En het higgsdeeltje is al verdwenen na minder dan een duizendste van een miljardste van een miljardste van een seconde.
Interessant om te noemen is tot slot antimaterie. Ja, die verdwijnt ook in een oogwenk – maar niet omdat een antideeltje minder stabiel is dan een gewoon deeltje. Een anti-elektron of antiproton kan in principe net zo lang bestaan als een elektron of proton. Probleem is alleen dat een antideeltje verdwijnt zodra het het corresponderende deeltje tegenkomt – en dat gebeurt in elk geval hier op aarde vrijwel meteen.
Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar info@kijkmagazine.nl. En in onze gloednieuwe special geven we antwoord op 178 bijzondere, verrassende en boeiende vragen! Bestel hem hier! Of eenvoudig via de knop hieronder.
Beeld: Greg Stewart/SLAC National Accelerator Laboratory