‘Hommelrugzakje’ monitort omgeving

Karlijn Klei

14 december 2018 10:59

hommel hommels

Meeliftend op rondvliegende hommels moeten elektronische sensorpakketjes allerlei informatie verzamelen over het leefgebied van de zoemende beestjes.

Steeds meer wordt er in de landbouwsector gebruikgemaakt van sensoren om de boel goed in de gaten te houden. Een manier is drones uit te rusten met allerlei meetapparatuur, maar helaas is dat systeem nog niet optimaal. Veel meer dan tien tot twintig minuten kunnen de machientjes met de huidige batterijen bijvoorbeeld niet in de lucht blijven – reden dus om te kijken naar alternatieven.

Waarom geen gebruik maken van wat er al is, zullen de onderzoekers van de Washington-universiteit gedacht hebben. Ze ontwikkelden kleine sensorpakketjes die ze op Moeder Natuurs eigen drones bevestigden: hommels. Terwijl de hommel rustig zijn ding doet, verzamelen de elektronische rugzakjes informatie over de omgeving.

Lees ook: Zoemen er straks bijen rond op Mars?

De kleine chip weegt slechts 102 milligram, volgens de onderzoekers net zo veel als zeven ongekookte rijstkorrels. © Mark Stone/University of Washington

Elektronische rugzak

Drones zijn natuurlijk prima in staat bijvoorbeeld lichtintensiteit en temperatuur te meten, maar behalve hun korte vluchten, zijn de kleine vaartuigjes ook aan de dure kant. Het plan om hommels hiervoor in te zetten, is dan ook niet heel gek. Hommels, de wat lompere langharige neefjes van bijen, zijn namelijk groot en sterk genoeg om een chipje met zich mee te dragen en blijven met gemak een aantal uur in de lucht.

De kleine sensorpakketjes die de hommels als een soort rugzakjes meedragen, wegen zo’n 102 milligram. Ingebouwd zijn sensoren die temperatuur, lichtintensiteit en luchtvochtigheid meten, een batterij, geheugen en een communicatiesysteem om de insecten tot 80 meter afstand te volgen.

Hoewel ze deel zijn van dezelfde familie, de Apidae, zijn er op het eerste gezicht al een aantal verschillen tussen een ‘echte bij’ (links) en een hommel (rechts) op te merken.

Draadloos

Volgens de onderzoekers duurt het zo’n zeven uur voor de batterij, met 70 milligram het zwaarste onderdeel van de chip, weer opgeladen moet worden. Dat is min of meer dezelfde lengte als de ‘werkdag’ van de hommel waarna hij terugkeert naar de korf, waar draadloos, de batterij wordt opgeladen en de verzamelde informatie wordt geüpload.

Trackers op hommels zijn niet nieuw, maar volgens de onderzoekers zijn de ‘rugzakjes’ de uitgebreidste tot nu toe. Ze houden niet alleen de locatie van de beestjes in de gaten, maar geven ook een beeld van de omgeving. Als de hommels een bepaald gebied ontwijken, kunnen de onderzoekers dankzij het sensorpakketje mogelijk ook achterhalen waarom; is het er te warm of misschien te nat?

Volgens de onderzoekers hebben de hommels geen last van de rugzakjes. © Mark Stone/University of Washington

Vliegende pakezel

Helaas is ook dit systeem nog niet feilloos. Er kan bijvoorbeeld per keer slechts 30 kilobyte aan data worden opgeslagen. Dat houdt niet alleen in dat de verzamelde informatie gelimiteerd is, ook kunnen hierdoor niet zomaar alle typen sensoren ingebouwd worden.

Het team wil de verzamelde informatie in de toekomst direct vanuit het veld doorspelen – misschien zelfs, zeggen ze, met kleine camera’s. Maar hoewel ze aangeven dat de beestjes geen last hebben van de chips, is 102 milligram voor een kleine hommel best aanzienlijk – helemaal als er ook nog een camera op komt.

Bronnen: University of Washington 1 en 2New Atlas

Beeld: Mark Stone/University of Washington

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!