Iets wat de baasjes allang dachten: honden herinneren zich specifieke dingen die je doet. Althans, zo beweren onderzoekers.

Weet je nog dat je nichtje vorig jaar in de kerstboom viel? Zo ja, dan is dat het werk van je episodisch geheugen: het opslaan van dagelijkse dingen die niet van levensbelang zijn. Of niet-menselijke dieren ook zo’n soort geheugen hebben, is niet zeker. Toch zijn er nu aanwijzingen dat honden alledaagse dingen herinneren.

Do as I do

Hongaarse onderzoekers bedachten een experiment om te achterhalen of honden gebeurtenissen kunnen herinneren die op het moment van plaatsvinden niet belangrijk voor ze waren. Daartoe mochten zeventien honden allereerst een potje Do as I do spelen. Hierbij leren de dieren om de handelingen van hun baas te herhalen nadat deze roept ‘Do it!’.

Maar hiermee wordt niet aangetoond dat de dieren een episodisch geheugen hebben. De acties die hun baasje uitvoert, is belangrijk voor ze. Als ze het nadoen, worden ze namelijk beloond. Daarom leerden de trainers de honden na het spelletje Do as I do niet om de acties na te bootsen, maar om te gaan liggen. Toen de trouwe viervoeters dit doorhadden, kregen ze opeens het commando ‘Do it!’. Dit terwijl ze het niet verwachtten.

Hieruit bleek dat de meeste dieren alsnog het commando opvolgden, terwijl de specifieke acties van de trainers op het moment van plaatsvinden niet belangrijk waren. Een aantal honden herinnerden zich de exacte actie van de trainers zelfs na een uur. Een resultaat dat er volgens de onderzoekers op duidt dat de beesten een soort episodisch geheugen hebben.

Sleutelen

“Voor mij is het geen verrassing dat bepaalde dieren een episodisch geheugen hebben”, vertelt oprichter van AnimalWise Pim Martens. “Veel van onze menselijke eigenschappen zijn evolutionair ontwikkeld, dus mag je aannemen dat bepaalde diersoorten deze ook hebben. Je zou kunnen zeggen dat we eerst moeten aantonen dat dit zo is, maar ik hanteer liever de stelling dat ik er vanuit ga dat veel aan mensen toegeschreven eigenschappen ook in (zoog)dieren te vinden zijn, tenzij het tegendeel wordt bewezen. Beide aanpakken moeten natuurlijk naast elkaar bestaan, en deze studie is een mooi voorbeeld van het eerste.”

Maar niet iedereen is overtuigd van de studie. Clive Wynne, een gedragsbioloog aan de Arizona State Universiteit die niet was betrokken bij het onderzoek, heeft een minder interessante theorie voor de bevindingen. “Misschien hebben de honden zo veel ervaring met het spel Do as I do dat ze altijd wel een beetje aandacht besteden aan de specifieke acties in het geval ze het commando ‘Do it!’ toch te horen krijgen.”

Aan het experiment moet dus nog even worden gesleuteld voordat het episodisch geheugen er echt mee kan worden getoetst. Ook Martens laat duidelijk weten dat in de wetenschap één studie meestal niet bepalend is en vervolgonderzoek nodig. Maar het is in ieder geval een begin om meer inzicht te krijgen in welke gebeurtenissen dieren zich kunnen herinneren. Want helaas kunnen we ze het niet gewoon vragen.

Bronnen: Current Biology, Washington Post, Cell Press via EurekAlert!