Zowel de toon waarop je een woord uitspreekt, als het woord an sich is belangrijk voor een hond.

Wie is hier een brave jongen? Nee, niet in de voortuin van de buren poepen! Wil je een lekker koekie? Terwijl onze hond geen moer terug zegt (behalve woef), praten we ontzettend veel tegen het beestje. Maar luisteren de trouwe viervoeters wel naar de woorden die we uitkramen, of letten ze alleen op de toon? Nieuw onderzoek zou uitwijzen dat honden hun aandacht ook op woorden vestigen.

MRI-scanner

Twee jaar geleden bleek ook al dat honden zowel aandacht aan woorden besteden als aan de intonatie. Toen werd echter niet direct gekeken naar de hersengebieden van de dieren. In de nieuwe studie, onder leiding van Atilla Andics, was dit wel het geval. De wetenschappers trainden dertien honden om zeven minuten lang stil te liggen in de MRI-scanner. Een hele opgave.

Vervolgens kregen de dieren woorden te horen die ze associëren met iets positiefs. Bijvoorbeeld ‘goed gedaan’ of ‘slimme hond’. Dit werd op een vrolijke toon uitgesproken of met een neutraal stemgeluid. Daarnaast passeerden neutrale woorden als ‘nog’ en ‘als’ de revue. Ook deze woorden kregen een blije of neutrale intonatie met zich mee.

Dierenarts

De onderzoekers hebben zo ontdekt dat de woorden, los van de toon waarmee ze werden uitgesproken, verwerkt werden in de linkerhersenhelft van de honden. De dieren verwerkten de intonaties juist in een regio in de rechterhersenhelft. Net als bij mensen het geval is.

Een interessant resultaat, vindt gedragsbioloog Carel ten Cate (Universiteit Leiden). “Dat een helft voor vooral op intonatie reageert is niet verrassend, zoiets is van meer diersoorten bekend”, mailt hij. “Intrigerend is wat het betekent dat de linkerhersenhelft op de ‘inhoud’ reageert. Het wijst er op dat die helft in elk geval de akoestische structuur van de woorden verwerkt – zeg maar de opbouw uit klinkers en medeklinkers.”

Wat minstens zo interessant is, is dat het beloningscentrum van het hondenbrein – dat een prettig gevoel kan geven – pas werd gestimuleerd wanneer zowel het woord als de intonatie positief waren. Een sterke aanwijzing dat de dieren toon en woord allebei belangrijk vinden. Op vrolijke toon ‘We gaan naar de dierenarts!’ roepen, zou dus weinig zin hebben.

Begrip

Volgens Ten Cate is het wel lastig om te weten wat dit zegt over het begrip dat de hond heeft. “Herkennen van een bekende en met een beloning geassocieerde klankstructuur is nog wat anders dan de inhoudelijke betekenis begrijpen zoals wij mensen die begrijpen wanneer er iets tegen ons wordt gezegd.”

Bronnen: Science, Popular Mechanics, Washington Post