Hubble fotografeert ongewone ruimtegeiser

KIJK-redactie

05 juli 2012 13:00

Herbig-Haro 110

Een bijzondere wolk van heet gas is gefotografeerd door ruimtetelescoop Hubble, maar zijn tweelingbroer ontbreekt.

Recent gepubliceerde foto’s van de ruimtetelescoop Hubble laten een geiser van heet gas in de ruimte zien. Zo’n fenomeen wordt ook wel een Herbig Haro- of HH-object genoemd. Dit exemplaar is vooral interessant omdat HH-objecten normaal gesproken in paren voorkomen.

Wat is zo’n ruimtegeiser precies? Eigenlijk is het een stroom van heet gas die van een ster afkomt die zich nog aan het vormen is. Zo’n jonge ster is omgeven door een schijf van gas en stof, waar steeds nieuwe warme gassen bijkomen vanuit zijn omgeving. Je kunt het fenomeen vergelijken met een automotor. De schijf is de brandstoftank waar energie (warmte) vandaan komt en de jonge ster kan worden gezien als de motor. Om van al die extra hitte af te komen, moeten de warme gassen worden afgevoerd. In dit geval gebeurt dat door middel van de geisers, die als uitlaatpijp fungeren.

Bijzondere structuren

Opmerkelijk aan deze foto is, zoals gezegd, dat er slechts één geiser is te zien, terwijl er bij zo’n fenomeen twee geisers in tegengestelde richting van de ster afkomen. Volgens astronomen van de NASA is deze HH110 een verlengde van een ander object, genaamd HH270, en is hij afgeketst tegen een enorme waterstofgaswolk; vandaar dat er maar één zichtbaar is.

HH110

De foto kon worden genomen omdat de gaswolken niet in het vacuüm worden afgeschoten, maar tegen andere gaswolken aan stromen. Hierdoor ontstaat er een verandering in de stroom, zoals ook golven van vorm veranderen als ze tegen de boeg van een boot komen. En door de hoge temperaturen van het gas lichten deze vormen op, waardoor de bijzondere structuren zichtbaar zijn.

Bronnen: NASA, Redorbit

Beeld: NASA, ESA, and the Hubble Heritage Team (STScI/AURA)