Een gemiddelde 14 procent van de onderzochte gebieden zouden met sleepnetten bevist worden.

Voor een stukje vis op je bord belandt, moet het eerst gevangen worden. Bijna een kwart van wereldwijde vis-en-schaaldierenvangst wordt uit de oceanen ‘geplukt’ met behulp van zogeheten sleepnetten.

Dat deze netten, die over de bodem gesleurd worden om onder andere een variatie aan witvis te vangen, erg schadelijke kunnen zijn, weet men al enige tijd. Minder duidelijk was hoeveel er precies getrawled wordt. Dat zochten onderzoekers aan de Universiteit van Washington uit. Hun resultaten werden onlangs gepubliceerd in vakblad Proceedings of the National Academy of Sciences.

Lees ook: Wat als … we de zeeën leegvissen?

‘Bodemtrekkers’

Vissen met een sleepnet kan het bodemleven aanzienlijk verstoren. Bron: Femke Van Gent

Sleepnetten zijn visnetten die actief door het water worden gesleept. Deze netten zijn er in allerlei vormen en maten: bijna voor iedere commercieel interessante vissoort een. De vorm van het net zelf varieert, maar ook de maaswijdte – de grootte van de ‘openingen’ – verschilt van exemplaar tot exemplaar.

De naam ‘sleepnetten’ hebben schepen niet voor niets. Meestal voortgetrokken door een met zeilen of motoren aangedreven vissersboot, slepen de netten over de zeebodem. Zo nemen de ‘bodemtrekkers’ helaas niet alleen de bedoelde vissen mee: zogenaamde bijvangst is een groot probleem. Daarbij kan het sleuren van zo’n net over de zeebodem, het bodemleven flink verstoren.

Helaas vangen de sleepnetten vaak onbedoeld ook andere ‘bottomdwellers’. Bron: Jan Hiddink/Bangor University

Uitgebreid

Hoewel de mogelijk grote, negatieve impact van het gebruik van sleepnetten op het bodemleven geen nieuws is, was er relatief weinig bekend over hoeveel er precies op deze manier wordt gevist. Hierom berekende het team onderzoekers aan de hand van satelliet- en logboekdata van 24 ‘oceaangebieden’ in Afrika, Europa, Noord- en Zuid-Amerika en Australazië, de intensiteit van trawl fishing – of simpelweg trawling. 

Hoe roder de kleur, hoe hoger de intensiteit ‘sleepnetvissen’. De stippellijnen geven de randen van de onderzoeksgebieden aan. De schaal (rechtsonderin per locatie) is 100 kilometer.

De onderzoekers beperkten zich hiervoor tot gebieden met een maximale diepte van 1000 meter – de range waar sleepnetten gebruikt kunnen worden. Dat leverde hen een onderzoeksgebied van zo’n 7,8 miljoen vierkante kilometer oceaanbodem op.

Gemiddeld 14 procent van het onderzoeksgebied bleek met sleepnetten te worden bevist. Maar per locatie varieerde dat percentage  aanzienlijk. Zo bleek slechts 0,4 procent van de bodem aan de kust van zuid Chili aan de netten te worden blootgesteld, terwijl dat een ongelofelijke 80 procent bleek te bedragen in de Adriatische Zee ten oosten van Italië.

Duurzaam?

Kleine kanttekening is dat van sommige, veelvuldig beviste gebieden, zoals Zuidoost-Azië helaas geen gegevens beschikbaar waren en dus niet meegenomen zijn in het onderzoek. In de toekomst wil het team ook de effecten van het sleepvissen op het bodemleven nog beter in kaart brengen.

Bronnen: EurekAlert!, PNAS

Beeld: Jan Hiddink/Bangor University, University of Washington

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!