Tegen de verwachtingen in heeft de Italiaanse regering besloten geld uit te trekken voor de nieuwe deeltjesversneller SuperB.

Toen het artikel ‘Deeltjesfabrieken’ (KIJK 1/2011) in voorbereiding was, leek de kans niet heel groot dat de B-factory SuperB zou worden gebouwd. De geschatte kosten voor deze deeltjesversneller bedragen immers dik een half miljard euro, waarvoor de Italiaanse overheid grotendeels zou moeten opdraaien. Niet erg waarschijnlijk dat dat in crisistijd zou gebeuren, zo was de verwachting. Op een gegeven moment, net voor onze deadline, zag het er zelfs naar uit dat het SuperB-plan binnen enkele dagen zou worden afgeschoten.

Maar de wonderen zijn de wereld nog niet uit. Gisteren werd bekend dat het Italiaanse Ministerie voor Onderwijs, Universiteiten en Onderzoek SuperB heeft gebombardeerd tot ‘vlaggenschipproject’. In het kader hiervan zal de deeltjesversneller de komende jaren verzekerd zijn van financiering. Frank Linde, directeur van het nationaal instituut voor subatomaire fysica Nikhef, omschrijft dit nieuws als een “totale verrassing”.

Daarmee ziet het ernaar uit dat er nu twee nieuwe B-factories komen: SuperB in Italië en SuperKEKB in Japan. Beide gaan grote hoeveelheden van één type deeltje maken, het zogenoemde B-meson. Onder meer is het de bedoeling om heel zeldzame vervalsprocessen van deze deeltjes te bestuderen, in de hoop dat daarbij nieuwe natuurkunde aan het licht komt. Daarnaast kunnen B-factories helpen bij het oplossen van de prangende vraag ‘waardoor ontstond er na de oerknal meer materie dan antimaterie?’; een gegeven waar wij overigens ons bestaan aan hebben te danken.

In KIJK 1/2011 kon je lezen dat de voorkeur van de geïnterviewde Nederlandse fysici uitging naar het Japanse ontwerp. Dat werd getypeerd als realistischer dan het Italiaanse, en bovendien gaat het bij SuperKEKB feitelijk om een upgrade van de bestaande B-factory KEKB, wat de constructie goedkoper en eenvoudiger maakt. Daarnaast zei natuurkundige Gerhard Raven dat hij in een wereld met oneindig veel geld zeker een voorstander zou zijn van twee B-factories, maar dat het hem in de echte wereld handiger leek om er eentje te bouwen en het geld voor B-factory nummer twee in andere onderzoeksprojecten te steken. Dat gaat dus niet gebeuren; zowel Japan als Italië investeren de komende tijd honderden miljoenen in hetzelfde type machine.

Bronnen: INFN via Interactions.org

Beeld: SLAC National Accelerator Laboratory