Er wonen ongeveer 500 miljoen mensen in de omgeving van vulkanen die elk moment kunnen uitbarsten. Nu lijkt het mogelijk een eruptie met kristallen te voorspellen.

Ruim twee jaar geleden barstte de IJslandse Eyjafjallajökull onverwacht uit. Doordat de vulkaan een enorme aswolk uitspuwde, moest een groot gedeelte van het Noord-Europese luchtruim worden afgesloten. In dit geval vielen er geen doden, maar voor mensen die dichtbij actieve vulkanen wonen, zou het handig zijn als ze weten wanneer ze moeten rennen. Britse vulkanologen denken nu uitbarstingen te kunnen voorspellen met behulp van vulkanische kristallen.

Groeipieken

Deze kristallen groeien, net als jaarringen in bomen, laag voor laag in de magmakamer van een vulkaan. Door veranderingen in die magmakamer, zoals temperatuur en druk, verandert de chemische samenstelling van de kristallen. Bestudering van de verschillende lagen kan dus een indruk geven van de processen die een uitbarsting inleiden.

Kate Saunders en haar collega’s van de Britse Universiteit van Bristol bestudeerden ruim driehonderd kristallen afkomstig van Mount St. Helens in de VS. Deze kwamen uit de periode 1980-1986, met aan het begin een grote uitbarsting (waarbij 57 doden vielen), gevolgd door meerdere kleine explosies en erupties. Aan de hand van een chemische analyse toonde Saunders aan dat de kristalgroeipieken overeenkwamen met verhoogde seismische activiteit en gasuitstoot van de vulkaan.

Over de resultaten zegt ze: “We hadden al een verband verwacht tussen kristalgroei en vulkanische activiteit, maar zo’n duidelijke relatie als deze is opmerkelijk.” De technieken die ze toepaste, kunnen worden gebruikt bij het monitoren van actieve vulkanen. De gegevens zijn ook te gebruiken voor het verbeteren van eruptievoorspellingen.

Bronnen: Science, University of Bristol via EurekAlert!

Beeld: Kate Saunders