Drink je netjes alcoholvrij bier, krijg je tóch een kater. Het overkwam Finn Plekkenpol. Hoe zit dat? Zit er dan wel degelijk alcohol in?

“In Nederland mag alcoholvrij bier 0,1 procent alcohol bevatten”, antwoordt Aafje Sierksma, directeur van het Kennisinstituut Bier. “De alcohol wordt na het brouwen verwijderd of het brouwproces wordt zodanig aangepast dat er überhaupt geen alcohol ontstaat. De meeste Nederlandse alcoholvrije bieren bevatten tegenwoordig 0,0 procent alcohol en zijn dus echt alcoholvrij.”

Grensverleggend

In andere landen mag alcoholvrij bier vaak 0,5 procent alcohol bevatten. De Spanjaarden vinden 1 procent alcohol nog ‘alcoholvrij’ en de Fransen leggen de grens bij 1,2 procent. Die bieren mogen ook in Nederland worden verkocht. Zou dat het dat dan kunnen zijn? Sierksma verwacht van niet. “Uit onderzoek blijkt dat het beetje alcohol in zulk bier bij normale consumptie geen effect heeft op het alcoholniveau in je bloed.” Misschien is het vochtafdrijvende effect van hop dan de boosdoener? “Het is vooral de alcohol die vochtafdrijvend is, en niet de hop. Er zit uiteindelijk maar heel weinig hop in bier.” Weer mis.

Op het internet lezen we over ‘congeners’, bijproducten als methanol, aceton en tannine die ontstaan tijdens de fermentatie. Die zouden kunnen bijdragen aan katers. Sierksma verwijst ons door naar Henri Reuchlin van het Bierburo. “Het kateronderzoek staat nog zodanig in de kinderschoenen dat het onduidelijk is of de congeners überhaupt een doorslaggevende rol spelen bij het optreden van een kater”, zegt Reuchlin. “Ik verwacht daarnaast dat congeners juist minder aanwezig zijn in alcoholvrij bier.”

Placebo-kater

Ook hier dus geen verklaring. Maar wat dan wel? Het blijft gissen, zegt Sierksma. “Mensen die niet weten dat ze alcoholvrij bier drinken, kunnen zich dronken gaan gedragen, blijkt uit beperkt onderzoek. Misschien kun je ook een placebo-kater krijgen na alcoholvrij bier, zelfs als je weet dat je alcoholvrij hebt gedronken. Maar dat is nog niet onderzocht. Het kan ook gewoon het gevolg zijn van stappen en laat naar bed gaan.”

Voor de zekerheid kloppen we nog even aan bij de Alcohol Hangover Research Group van de Universiteit Utrecht, die zich geheel en al richt op het wetenschappelijk onderzoek naar katers. “Het lijkt inderdaad een placebo-effect, want zonder alcohol is er geen kater”, luidt het antwoord, daarbij verwijzend naar de definitie van een kater. Tja.

Deze vraag kon je vinden in KIJK 9/2018.

Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK antwoordt’? Laat hem via onderstaand formulier achter.

[contact-form-7 id=”141402″ title=”Vraag antwoord formulier”]

Tekst: Diana de Veld

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!