Stel dat je een fijn stuk land hebt gekocht en je bedenkt ineens dat het wel grappig is om daar een eigen staat van te maken. Mag dat dan?
We vragen het aan Kiki Brölmann, hoofddocent internationaal recht aan de Universiteit van Amsterdam. Het blijkt een lastige vraag omdat er juridisch gezien niet echt iets over is vastgelegd. Of iets als een echte staat kan gelden, wordt bepaald door een mix van internationale voorschriften, en door politieke wil.
“Als een soort leidraad voor wat een staat is, wordt vaak verwezen naar de Montevideo-conventie uit 1933″, legt Brölmann uit. “In die conventie zijn de rechten en plichten van staten vastgelegd. In artikel 1 is omschreven wat onder een zelfstandige staat wordt verstaan. Er zijn in elk geval drie voorwaarden. Er moet een duidelijk afgebakend gebied zijn, er moet een bevolking zijn en er moet sprake zijn van een effectief gezag. Daar wordt tegenwoordig nog als voorwaarde bij gesteld dat je dat gezag niet mag hebben verkregen door zware mensenrechtenschendingen. Bijvoorbeeld door de halve bevolking uit te moorden.”
Volgens Brölmann is het juridisch gezien niet noodzakelijk dat je door andere landen wordt erkend. “Maar zonder erkenning tel je natuurlijk niet mee. Denk aan het Oost-Afrikaanse Somaliland. Dat voldoet op zich aan de voorwaarden. Maar de internationale gemeenschap heeft er om de een of andere reden niet echt zin in om die staat te erkennen. En doordat niemand economische en diplomatieke betrekkingen met Somaliland wil aangaan, kan het niet functioneren zoals onafhankelijke staten dat doen.”
Heel bekend is ook de actie van de radiopiraat Paddy Roy Bates, die in 1967 op een verlaten marineplatform net buiten de Britse territoriale wateren de Principality of Sealand uitriep. Hij had een afgebakend grondgebied, een bevolking (variërend van één tot vijf personen) en een soort van gezag, maar er is geen land ter wereld dat Sealand erkent. Kortom: je mag van alles roepen, maar verwacht niet dat iemand je internationaal gezien serieus neemt.
Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK antwoordt’? Mail hem naar info@kijkmagazine.nl!
Beeld: Hollandse Hoogte