Sperma is niet alleen verantwoordelijk voor het transport van genen; het beïnvloedt ook het moment waarop een eicel kan worden bevrucht.

Zaadvocht is een multifunctioneel goedje. Het helpt bij het transporteren van genetisch materiaal, werkt als antidepressivum, stimuleert het samentrekken van de baarmoeder en fungeert bij fruitvliegjes als seksschakelaar. Daarnaast heeft het nóg een functie: de eicel klaarstomen voor bevruchting, oftewel het stimuleren van ovulatie. Wetenschappers aan de Universiteit van Saskatchewan in Canada ontdekten hoe dit werkt.

Stieren, hengsten en rammelaars

Bij het stimuleren van ovulatie blijkt zaadvocht zich niet te beperken tot één diersoort. Lamasperma zorgt er niet alleen voor dat eicellen bij vrouwtjeslama’s klaar zijn voor bevruchting, maar eveneens bij muizen en koeien. Andersom werkt het ook: zaadvocht van stieren, hengsten en rammelaars (mannetjeskonijnen) werkt stimulerend bij vrouwtjeslama’s. Gregg Adams en zijn collega’s vonden het eiwit dat verantwoordelijk is voor deze eigenschap van lamasperma.

Het eiwit heet Nerve Growth Factor (NGF) en blijkt er bij verschillende diersoorten bijna precies hetzelfde uit te zien: muizen, schildpadden, gorilla’s, slangen, kippen enzovoort. Dit verklaart waarom lamazaadvocht, met NFG dus, bij verschillende diersoorten werkt en ook waarom zaadvocht van andere soorten lama’s laat ovuleren.

Evolutionair nut

De overeenkomst van NFG bij verschillende diersoorten wijst op een evolutionair nut. Mannetjes hebben er baat bij als ze de tijd kunnen beïnvloeden waarop een eicel kan worden bevrucht. Hoe dat precies werkt, beschrijven de wetenschappers niet in hun artikel. Maar er zal vast wel onderzoek naar worden gedaan, want sperma blijft fascinerend spul.

Bronnen: PNAS

Beeld: TCtroi/CC BY-SA 2.0