Nieuwe lens laat virussen op levende cellen zien

Laurien Onderwater

14 december 2017 15:59

lens

Met deze nieuw ontwikkelde lens kan leven op nanoschaal in beeld worden gebracht. En dat leidt tot een hoop mogelijkheden.

Er gaat een wereld voor je open wanneer je door een microscoop naar cellen kijkt. In veel gevallen zijn de cellen geprepareerd, maar bij sommige microscooptechnieken is het ook mogelijk om levende cellen te bestuderen – alleen is dat voor korte tijd.

Maar onderzoekers van Vanderbilt University zoomen nog wat verder in. Zij hebben een nieuwe lens ontwikkeld, waarmee wetenschappers levende cellen voor langere tijd in hun natuurlijke omgeving kunnen bestuderen. De lens is zelfs zo krachtig dat het onderzoekers in staat stelt een virus (die gemiddeld tussen de 20 en 400 nanometer groot zijn) op het oppervlak van een levende cel te zien.

Kristalhelder

De lens is gemaakt van hexagonaal boornitride – een natuurlijk kristal – waardoor de resolutie van de lens vele malen beter is. Boornitride wordt gebruikt voor zogenaamde hyperlenzen. Hyperlensing is een methode om lenzen te maken die objecten kunnen tonen die veel kleiner zijn dan de golflengte van licht. En dat is gunstig, want de resolutie van normale lenzen wordt beperkt door de golflengte van licht.

Daarnaast raken cellen ook vaak beschadigd bij huidige microscooptechnieken als atoomkrachtmicroscopie of elektronenmicroscopie. Dat kan onder andere komen door de hoge levels straling waaraan de cellen worden blootgesteld. De nieuw ontwikkelde lens gebruikt infrarood licht, dat de cellen niet beschadigd, omdat het vrij weinig energie bevat. En daardoor kunnen ze langere tijd worden bestudeerd.

Ideaal

De onderzoekers berekenden dat hun lens afbeeldingen van objecten die slechts 30 nanometer groot zijn, kan vastleggen. En daarmee leent de lens zich uitstekend voor het in beeld brengen van bepaalde processen als aanvallen van virussen op lichaamscellen, of immuuncellen die juist in actie komen tegen virussen.

En dat is dan weer belangrijk om te begrijpen hoe ziekteverwekkers te werk gaan in ons lichaam en ons ziek maken.

Bronnen: Nature Materials, Vanderbilt University, Science Daily

Beeld: Keith Wood/Vanderbilt

Lees ook:

KIJK 1/2018Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!