Even werd er gedacht dat leven in de extreme Dallol-bronnen mogelijk is, maar dat wordt nu sterk in twijfel getrokken.

Het is een bonte verzameling van kleuren: het Dallol-landschap in de Danakildepressie in Ethiopië dat uit veel hydrothermale bronnen bestaat. Maar er mag dan veel water aanwezig zijn, de leefomstandigheden zijn er verre van ideaal. Het water is gloeiendheet, zout en heeft een zeer lage pH. Toch schreven onderzoekers eerder dit jaar in Scientific Reports dat ze er leven hadden aangetroffen in de vorm van extremofiele micro-organismen. Maar nieuw onderzoek betwist dat.

Lees ook:

• Micro-organismen na jaren zonder water weer tot leven
• Waterreservoir gedetecteerd onder Marsoppervlak

Extremofielen

Sommige organismen kunnen onder de meest extreme omstandigheden leven: kilometers diep in zee, in heetwaterbronnen van 120 graden Celsius, in wateren met een zeer lage pH of juist in extreem zoute meren. Maar zelfs deze extremofielen kennen grenzen en volgens onderzoekers van de French National Center for Scientific Reserach vormen de hydrothermale bronnen in het Dallol-gebied de limiet.

Tussen 2016 en 2018 brachten de wetenschappers verschillende bezoeken aan de hydrothermale bronnen. Ze verzamelden ontelbaar veel monsters die met een reeks technieken werden geanalyseerd op zoek naar tekenen van leven.

Hun conclusie: het water is én heet, én zout én zuur, en die combinatie vormt een dodelijke cocktail voor organismen. Bovendien bleken de hoge concentraties magnesiumzouten, die celmembranen en grote moleculen verstoren, een andere levensbeperkende factor te zijn.

Knelpunt

Hoe kan het dan dat het andere team ervan overtuigd was wél tekenen van leven te hebben verzameld? Die onderzoekers keken destijds naar zogeheten biomorphs, schrijven de Franse wetenschappers in Nature Ecology & Evolution. Dat zijn silicavormen die onder de microscoop erg lijken op cellen van levende organismen, maar niet noodzakelijk van biologische oorsprong zijn.

Links zie je cellen van extremofielen, en rechts de levenloze silicavormen. © Credit…Belilla, J., Moreira, D., Jardillier, L. et al.

“Deze vormen zijn op dit moment een groot knelpunt in de zoektocht naar extreem leven,” mailt astrobioloog Inge Loes ten Kate van de Universiteit Utrecht, “maar ook naar heel oud en zelfs het eerste leven. Zowel geologisch als biologisch kun je op deze schaal veel gelijke vormen maken, dus hoe weet je nou of iets wel of geen leven was?”

Natuurlijk is de afwezigheid van bewijs geen bewijs van afwezigheid. Maar om aan te kunnen tonen dat leven in deze extreme omgeving mogelijk is, is robuuster bewijs nodig, concluderen de onderzoekers.

Bronnen: Nature Ecology & Evolution, ScienceAlert, The New York Times

Beeld: CC BY-SA 4.0/Electra Kotopoulou

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!