De startbanen op vliegvelden ondergaan verschillende naamsveranderingen, omdat het magnetisch veld van de aarde ieder jaar verschuift.

Net als bij een gewone staafmagneet, heeft de aarde een magnetische noord- en zuidpool – niet te verwarren met de geografische locaties op onze planeet. De locatie van deze polen varieert door de tijd heen; zo verschuift de magnetische noordpool met een snelheid van ongeveer 60 kilometer per jaar. En voor sommige vliegvelden is dat een groot probleem.

De namen van de meeste startbanen zijn namelijk genoemd naar de magnetische koers waarin ze worden gebruikt. Doordat de magnetische noordpool continu verschuift, moeten deze aanduidingen af en toe worden veranderd, zoals nu het geval is bij de startbanen 14/32, 1L/19R en 1R/19L van het Wichita Eisenhower National Airport in Kansas.

Kompas

Hoe zit dat dan met de koppeling tussen de startbanen en de magnetische polen? Neem bijvoorbeeld Wichita’s 14/32. Omdat vliegtuigen kunnen opstijgen en landen vanaf beide uiteindes van de runway is het in beide richtingen zowel een start- als een landingsbaan. Vandaar de twee aparte getallen: 14 en 32.

Als een piloot aan het ene uiteinde van de baan opstijgt, vliegt hij volgens zijn kompas – dat wijst naar de magnetische noordpool – 140 graden van het noorden af. (Hierbij tel je met de klok mee.) Bij het andere uiteinde gaat het om 320 graden. Voor ‘het gemak’ wordt dit afgerond naar 14 en 32.

Bij de runways 1L/19R en 1R/19L werkt dit hetzelfde: de 1 betekent dat het ene uiteinde van de startbaan 10 graden van het noorden af staat en het andere 190 graden. De L en R staan voor links en rechts, respectievelijk west en oost.

Kwestie van afronden

Wanneer de magnetische noordpool verschuift en het uiteinde van bijvoorbeeld de startbaan 1L/19R niet meer 10 graden, maar 13 graden van het noorden af staat, is dat geen probleem. Er wordt dan nog altijd afgerond op 1L. Wanneer de runway echter 18 graden van het noorden af komt te staan, verandert 1L in 2L. En dat is op dit moment aan de orde: 14/32, 1L/19R en 1R/19L veranderen respectievelijk in 15/33, 2L/20R en 2R/20L.

De letters op de startbanen zullen dus moeten worden veranderd en dat kost geld, veel geld. Maar het is toch echt nodig om het vliegverkeer veilig te houden.

Bronnen: Wired, Popular Mechanics

Lees ook: 

• ‘Toekomstige luchthavens hebben ronddraaiende terminals’
• Nooit meer je paspoort tonen op vliegvelden?

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!