Pluto heeft een vreemde vlakte zonder kraters en een atmosfeer die heel diep de ruimte in reikt, zo weten we nu dankzij de NASA-sonde New Horizons. Ook zijn er beelden vrijgegeven van een aantal van Pluto’s maantjes.
Sinds ons vorige New Horizons-bericht heeft het team achter het onbemande ruimtescheepje nog een aantal interessante Pluto-nieuwtjes bekendgemaakt. Een overzicht.
Allereerst zijn er meer details bekend van het lichtgekleurde, hartvormige gebied dat voorlopig Tombaugh Regio is genoemd, naar Pluto-ontdekker Clyde Tombaugh. Daarin is een enorme vlakte ontdekt, Sputnik Planum, die gek genoeg geen kraters heeft. Dat lijkt erop te wijzen dat dit deel van het oppervlak minder dan 100 miljoen jaar oud is – en mogelijk nog steeds verandert.
Zoals je ziet op onderstaande foto van Sputnik Planum, is het gebied verdeeld in allemaal kleine, onregelmatige vakjes van zo’n 20 kilometer. Hoe die precies zijn ontstaan, is niet duidelijk. Eén mogelijkheid is dat het oppervlakte is gekrompen, waardoor er scheuren in zijn ontstaan – net als wanneer op aarde modder opdroogt.
Ten westen van Sputnik Planum, aan de rand van Tombaugh Regio, is een tweede bergketen aangetroffen. Die is met hoogtes van 1000 tot 1500 meter wat minder indrukwekkend dan de als eerste ontdekte bergketen, die tot 3500 meter komt. Verder is op onderstaande foto goed te zien hoe het Pluto-oppervlak kan verschillen: links een donker landschap vol kraters dat waarschijnlijk miljarden jaren oud is, rechts de lichte, gladde en veel jongere Spoetnik-vlakte.
Een ander nieuwtje is het gegeven dat Pluto’s atmosfeer zo’n 1600 kilometer de ruimte in reikt; heel wat verder dan de dampkring van de aarde. Dit weten we dankzij het instrument Alice, dat toekeek terwijl de zon zich gezien vanuit New Horizons precies achter Pluto bevond. Daaruit bleek dat het zonlicht al vanaf 1600 kilometer van het oppervlak deels werd geabsorbeerd, met name door stikstofmoleculen in de atmosfeer van de dwergplaneet.
Tot slot maakte New Horizons foto’s van twee van Pluto’s kleinere maantjes: de in 2005 met de Hubble-ruimtetelescoop ontdekte Nix en Hydra. Nix lijkt op een simpel, grijs kiezelsteentje – maar wel met rechtsonder een roze vlek, die mogelijk een krater is. Het andere maantje, Hydra, lijkt over minstens twee grote kraters te beschikken, en heeft, zo meldt het New Horizons-team, “de vorm van de staat Michigan”. Verder blijkt deze maan circa 55 bij 40 kilometer te zijn; wat groter dan de onderzoekers dachten op basis van de eerste beelden.
Over deze en andere verschijnselen op en rond Pluto zal de komende maanden ongetwijfeld nog veel meer bekend worden. New Horizons is namelijk nog steeds druk bezig met het naar de aarde sturen van alle data die hij verzamelde terwijl hij de dwergplaneet passeerde. Mochten daar interessante nieuwtjes uit voortkomen, dan lees je dat uiteraard op deze site!
Lees meer over de flyby en de eerdere wapenfeiten van New Horizons met betrekking tot Pluto en diens grootste maan Charon.
Bron: New Horizons News Center
Beeld: NASA/JHUAPL/SWRI