Waarom is de mens op twee benen gaan staan en lopen? Rechtovereind kunnen we de vijand een hardere rechtse verkopen, zo beweert een Amerikaanse wetenschapper.
Onze voorouders besloten enkele miljoenen jaren geleden hun vier benen in te ruilen voor twee, om daarmee de andere twee ledematen vrij te houden voor andere zaken. Zaken zoals het verzamelen van voedsel en het hanteren van gereedschappen. Of, zoals een aantal wetenschappers heeft geopperd, om beter te kunnen vechten. Dit laatste besloot David Carrier (Universiteit van Utah) aan een test te onderwerpen. Heeft de tweebenige houding ofwel het bipedalisme ons echt voordeel opgeleverd op dat vlak?
Carrier vroeg vijftien getrainde boxers en martial-arts-beoefenaars (allemaal mannen) staande of op handen en knieën met hun vuist een blok raken waarin een sensor zat om de kracht van de stomp te meten. De proefpersonen moesten een zijwaartse, een opwaartse en een neerwaartse stomp uitvoeren. Bij elke stomp vanuit de staande positie bleek de kracht zeker 1,5 keer groter dan wanneer de mannen op handen en knieën hetzelfde deden.
Staand vechten levert dus een aanzienlijk voordeel op. Dat verklaart waarom mensapen als chimpansees en gorilla’s vaak op hun achterpoten gaan staan om hun tegenstanders te slaan bij het gevecht om territoria en de vrouwtjes. Dat zou ook weleens voor mensen kunnen gelden, in ieder geval vroeger.
Maar dat is niet het enige wat Carrier constateert op basis van zijn onderzoek. De neerwaartse stomp bleek krachtiger te zijn dan de opwaartse stomp en dat gold voor beide houdingen. De conclusie? Lange mannen hebben een voordeel ten opzichte van kortere tegenstanders bij een vuistgevecht. Dat zou goed kunnen verklaren waarom vrouwen lange mannen aantrekkelijker vinden en als gezonder, intelligenter en sociaal dominanter beoordelen. Niet omdat ze van gewelddadige mannen houden, maar omdat een lange man beter in staat zou moeten zijn om haar en de kinderen te beschermen tegen rivalen.
Hoe logisch het ook allemaal klinkt, toch zijn er tegengeluiden te horen over de vechthypothese. Zo vindt Herman Pontzer (Universiteit van Washington) de studie een goede test van het menselijke boksvermogen, maar beoordeelt hij het bewijs voor de evolutie van het bipedalisme als niet erg sterk. “Als chimpansees en sommige andere vierbenigen in staat zijn om op twee benen gaan staan om te vechten, waarom zouden wij dan zo’n radicale evolutie in onze anatomie moeten doorstaan, als dit niet eens nodig is?”, legt hij uit aan LiveScience. Carrier brengt daar tegenin dat het vechtvoordeel volgens hem maar één van de factoren is die de mens rechtop heeft doen lopen.
Bronnen: University of Utah, LiveScience, PLoS ONE
Beeld: David Carrier/University of Utah