We zijn weer een stap dichterbij het groeien van menselijke organen in dieren, want wetenschappers hebben embryo’s ontwikkeld uit cellen van schapen én mensen.
Wetenschappers doen daarom al jaren onderzoek naar mens-dier-hybriden. Vorig jaar is het ze voor het eerst gelukt om embryo’s te ontwikkelen uit cellen van zowel varkens als mensen. Nu zijn een paar van dezelfde onderzoekers erin geslaagd om zulke chimeren te maken van mensen en schapen. Dat lieten ze afgelopen week weten tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van de American Association for the Advancement of Science in Austin, Texas.
Knorganen
De lijst van mensen die op een donororgaan zitten te wachten wordt steeds langer. Er zijn al meerdere manieren om hem korter te maken. Zo zouden xenotransplantaties, waarbij mensen een dierlijk orgaan ontvangen, het gebrek aan organen aan moeten pakken. Maar het grote probleem bij deze methode is afstoting, aangezien het menselijk immuunsysteem het dierlijke weefsel als een indringer beschouwt.
De oplossing zou daarom zijn te vinden in mens-dier-chimeren (dierenembryo’s waarin menselijke stamcellen groeien). Aangezien de fysiologie en orgaangrootte van varkens veel overeenkomt met die van mensen, leken deze dieren bij uitstek geschikt voor de techniek. De onderzoekers slaagden er dan ook in om menselijke stamcellen te introduceren in vroege varkensembryo’s. Ze creëerden hybriden, waarbij ongeveer één op de 100.000 cellen menselijk was.
Hoe menselijke organen in een varken kunnen groeien, staat in deze infographic (die ook is te vinden in KIJK 7/2017) uitgelegd:
Blatende mensen
Maar ook schapen lenen zich goed voor ‘het chimeer-project’, hebben wetenschappers nu bewezen. Mocht je meteen een beeld voor je krijgen van een persoon met witte krulletjes en hoeven, die ook nog eens blaat, dan heb je het mis: ongeveer één op de 10.000 cellen in de schapenembryo’s zijn afkomstig van mensen. Toch is dit wel al veel meer dan in varkens is bereikt.
De onderzoekers lieten het embryo 28 dagen lang ontwikkelen, waarvan 21 dagen in het schaap. Deze tijd is voor nu lang genoeg om kennis te vergaren over de embryo’s, en tegelijkertijd kort genoeg om het niet met ethische commissies aan de stok te krijgen. Toch zou een langer experiment overtuigender zijn. Maar dat vereist weer extra toestemming van beoordelingsraden.
Meer mens
“Ik denk dat deze ontwikkeling een interessante optie is om het probleem van orgaandonortekort aan te pakken”, mailt hoogleraar ontwikkelingsbiologie Christine Mummery (LUMC). “Er staat mij niets tegen om verschillende mogelijkheden tegelijk te onderzoeken. Ook de verandering in de donatiewet hoort erbij.”
Wat het uiteindelijke doel is van de wetenschappers is natuurlijk volledige menselijke organen te laten uitgroeien in dieren. Het team zegt dat ze al in staat zijn bepaalde technieken te gebruiken om embryo’s van varkens en schapen te produceren die geen alvleesklier kunnen ontwikkelen. De hoop is dan dat de menselijke cellen die aan dergelijke embryo’s worden geïntroduceerd, zullen groeien om het ontbrekende orgaan te vervangen.
Maar dan moet wel zeker één procent van het embryo uit menselijke cellen bestaan en dat percentage heeft het team nu nog niet bereikt, wat betekent dat er meer onderzoek nodig is om het aandeel menselijke cellen in de chimeer te vergroten.
Bronnen: The Guardian, ScienceAlert, Independent
Beeld: Salk Institute
Lees ook:
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!