Je knippert met je ogen om te voorkomen dat ze uitdrogen, maar dat niet alleen. Elke keer dat je met je ogen knippert, neemt je brein voor een fractie van een seconde een rustpauze.

Een grotendeels Japans onderzoeksteam onderzocht waarom we vaker met onze ogen knipperen dan nodig lijkt. We knipperen namelijk om de paar seconden en dat is een aantal keer meer dan nodig is om onze ogen vochtig te houden. In totaal blokkeert al dat knipperen onze visie zelfs 10 procent van de uren die we wakker zijn. De wetenschappers denken daarom dat we het onbewust vaak doen om onze hersenen heel even te laten rusten.

Voor het onderzoek, gepubliceerd in de Proceedings of the National Academy of Sciences, moesten proefpersonen steeds een aantal minuten kijken naar de Britse komedieshow The best bits of Rowan Atkinson in Mr. Bean. Om ervoor te zorgen dat ze goed bleven opletten, moesten de proefpersonen na de fragmenten vragen beantwoorden. Terwijl ze moesten lachen om Mr. Beans grappen, lagen de proefpersonen in een complete lichaamscanner van Siemens. Deze ‘superscanner’ hield hun oogbewegingen en hersenactiviteit bij. Een van de proefpersonen vond de Engelse grappenmaker echter niet zo’n succes: hij viel in slaap tijdens het experiment.

Na een analyse van de gegevens bleek dat de hersenen van de proefpersonen steeds even in ruststand gingen. Dat gebeurde vooral tijdens natuurlijke rustmomenten in het filmpje: als Mr. Bean van het scherm verdween, aan het einde van een shot of aan het einde van de scène. De proefpersonen hadden dat zelf niet door: een knippering duurt maar 0,4 seconden en in die tijd schakelen de hersenen een deel van het visuele systeem uit. Het default mode network (DMN), ook wel ‘terugvalnetwerk’ genoemd, schakelt dan heel even in.

De wetenschappers denken nu dat knipperen met je ogen mogelijk een grote rol speelt bij het verwerken van informatie. Eerder werd aangenomen dat je lichaam het terugvalnetwerk onderdrukt als je ergens geconcentreerd mee bezig bent (in dit geval het snappen van Mr. Beans briljante grappen). Als het terugvalnetwerk wel actief is terwijl je een taak uitvoert, dan zou dat je prestaties negatief beinvloeden. Maar de proefpersonen hadden daar duidelijk geen last van. Zij wisten het juiste antwoord op 96 procent van de vragen, die achteraf over het filmpje werden gesteld.

Bron: Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS)

Beeld: Alimcg/CC BY-SA 3.0