In de zee ten zuiden van Australië zijn vulkanen gevonden die samen met hun versteende lavastromen een sprookjesachtig landschap vormen.
Stel je voor: een wereld vol vulkanen onder het wateroppervlak. Onderzoekers hebben onlangs tekenen gevonden dat dit landschap bestaat in de Zuidelijke Oceaan, niet ver van de Australische kust. Het vulkanische rijk lijkt op Mordor, het bergachtige land uit Lord of the Rings, maar dan in het echt. Het ligt helaas wel al zo’n 33 tot 50 miljoen jaar verstopt onder een dikke laag sediment.
Het landschap bestaat uit maar liefst 26 vulkanen waarvan sommige hoogtes bereiken van wel 625 meter. Om de vulkanen heen bevindt zich een netwerk van lavastromen die meer dan 30 meter lang en 15 meter breed kunnen zijn. De stromen zijn vertakt en sluiten eilandjes van de bodem in: kipukas. Dit alles bij elkaar geeft een prachtig plaatje:
Bron: University of Aberdeen
Seismische golven
Wetenschappers van de Universiteit van Aberdeen in Schotland, de Universiteit van Adelaide in Australië en de CSIRO hebben meegewerkt aan dit onderzoek. De bodem van de zee werd in eerste instantie onderzocht en in kaart gebracht voor oliedoeleinden. Echter kwamen er structuren tevoorschijn die hun wetenschappelijke interesse wekten.
Het team gebruikte een 3D-geo-mapping techniek die de weerkaatsing van seismische golven kan gebruiken om ondergrondse structuren ‘op te meten’. Dit is een soortgelijke methode als echografie om een baby in de baarmoeder zichtbaar te maken.
Bernd Andeweg, geoloog en aardwetenschapper aan de Vrije Universiteit Amsterdam, legt uit dat de geluidsgolven die de bodem in worden gezonden, worden weerkaatst op de scheiding tussen lagen waarvan de eigenschappen verschillen. “Het contrast tussen de sedimenten en het vulkanische gesteenten is groot, dus dat geeft een duidelijk signaal in de diepte.”
Douwe van Hinsbergen, aardwetenschapper aan de Universiteit van Utrecht, vindt het vooral bijzonder dat dit specifieke landschap zo goed in beeld is gebracht met seismische industriedata. “Het is namelijk moeilijk om goed in kaart te brengen hoe onderzeese vulkanen uitbarsten en uitvloeien. Deze studie kost miljoenen en is alleen bereikbaar voor de industrie en die zijn niet erg geïnteresseerd in dit soort vulkanen.”
Oceaan vs. Mars
Andeweg vindt dit onderzoek fascinerend, maar het brengt niet heel veel nieuws, behalve dat we nu weten dat er in die periode vulkanische activiteit was. “Dit kan gevolgen hebben voor het ontstaan van olie of gas. De warmte die erbij vrijkwam, kan ervoor hebben gezorgd dat olie en gas zijn vervlogen of juist zijn ontstaan op een diepte waarbij dat normaal niet kan.”
“We weten van deze bodem nog minder dan van het oppervlak van Mars,” zegt Andeweg, “maar elke gedetailleerde studie van de oceaanbodem levert nieuwe gegevens op. Zo heeft bijvoorbeeld de zoektocht naar de verdwenen MH-vlucht in de Indische Oceaan geholpen en het onderzoeksschip Pelagia heeft onlangs nog een nieuwe vulkaan ontdekt op de Mid-Atlantische Rug.”
Mocht je het sprookjesachtige landschap graag in het echt willen zien, is het waarschijnlijk makkelijker om naar het Tongariro National Park in Nieuw-Zeeland te gaan. Al bevinden deze vulkanen zich niet onder water.
Bronnen: Geochemistry, Geophysics, Geosystems, Live Science, Independent, News.com.au
Lees ook:
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!