De overblijfselen van een neanderthalerkindje met het downsyndroom duiden volgens onderzoekers op zorgzaam gedrag van onze verre verwant.

Bij moderne mensen is het duidelijk: een kindje met een handicap laat je niet aan zijn of haar lot over maar help je en geef je liefde, net als elk ander kind. Hoe zat dat bij neanderthalers? Nou, ook zij zorgden langere tijd voor kinderen met een beperking, zo geven onderzoekers van onder meer de Universiteit van Alcalá (Spanje) aan. Zij vonden een eerste geval van het syndroom van Down in neanderthalers en publiceerden erover in Science Advances.

Lees ook:

• Neanderthalers aten geroosterde krabben
• Waren neanderthalers herbivoren, omnivoren of toch carnivoren?
• Opkomst en ondergang van de neanderthaler

3D-reconstructie

In de grot Cova Negra in de Spaanse provincie Valencia worden veel neanderthalerontdekkingen gedaan. Daardoor leren wetenschappers steeds meer over het leven van deze mensachtige nabij de kust van de Middellandse zee op het Iberische schiereiland. In deze grot zijn nu voor het eerst ook stukken schedel gevonden van een kindje met het syndroom van Down.

Mercedes Conde en collega’s gebruikten de techniek röntgen-microtomografie om het slaapbeen van het meisje, Tina genoemd, in beeld te brengen. Op basis van deze beelden maakten zij vervolgens een driedimensionale reconstructie van het binnenoor, dat onderdeel is van het slaapbeen.

Gehoorverlies

Dat 3D-model van het binnenoor van Tina laat zien dat het meisje zeer waarschijnlijk te kampen had met ernstig gehoorverlies en evenwichtsproblemen. “De diagnose is gebaseerd op afwijkingen in de vorm van het binnenoor die bij moderne mensen met het downsyndroom zijn geassocieerd”, geeft biologisch antropoloog Jaap Saers van het Naturalis Biodiversity Center aan. Hij was niet betrokken bij het onderzoek.

“Het bewijs lijkt redelijk robuust, maar het zou nog idealer zijn geweest als ook downkenmerken op de rest van het skelet zouden zijn aangetroffen”, vervolgt Saers. “Helaas is dat niet bewaard gebleven. DNA blijft over het algemeen goed bewaard in dit deel van de schedel, dus genetisch vervolgonderzoek zou de conclusie kunnen bevestigen.”

Zorgzame ouders

Het is volgens Saers niet onverwacht dat Neanderthalers met het downsyndroom bestonden. “Het komt ook voor in chimpansees, de nauwste nog levende verwanten van de mens. Wat deze vondst bijzonder maakt, is dat Tina minimaal zes jaar oud is geworden. Dit laat zien dat Neanderthalers in staat waren om lange tijd de extra zorg te leveren die een kind met down nodig heeft.”

Neanderthalerkinderen groeiden even langzaam als moderne mensen en hadden waarschijnlijk een nog grotere dagelijkse behoefte aan energie, geeft Saers aan. “Het is onwaarschijnlijk dat ze dit zouden kunnen volhouden zonder het delen van eten en zorg binnen de groep. Deze ontdekking draagt absoluut bij aan een verandering van ons beeld van Neanderthalers: van primitieve holbewoners tot succesvolle jagers, kunstenaars, en zorgzame ouders.”

Bronnen: Science Advances, Binghamton University via EurekAlert!

Beeld: SPL/ANP

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!