Nederland bouwt mee aan Extremely Large Telescope

Laurien Onderwater

19 april 2018 15:55

Extremely Large Telescope

Zojuist is bekend geworden dat een Nederlands bedrijf de ondersteuningsstructuur gaat bouwen voor de hoofdspiegel van de European Extremely Large Telescope (E-ELT) in Noord-Chili. 

Al in 2014 is begonnen met de bouw van de E-ELT: de grootste infraroodtelescoop van de wereld, ontworpen door de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO). Het enorme apparaat komt te staan op de Cerro Armazones, een 3064 meter hoge berg in de Chileense Atacamawoestijn.

De E-ELT wordt niet voor niets nu al the world’s biggest eye on the sky genoemd. De koepel krijgt namelijk een diameter van zo’n 100 meter en wordt 80 meter hoog. Hij gaat plaats bieden aan een hoofdspiegel van 39,3 meter, die bestaat uit 798 hexagonale segmenten van elk 1,4 meter breed en 5 centimeter dik. Het is namelijk onmogelijk om de hoofdspiegel uit één stuk te maken, vandaar dat hij uit bijna 800 segmenten zal bestaan.

Van eigen bodem

VDL ETG Projects, onderdeel van VDL Groep, zal dus de ondersteuningsstructuur (bestaande uit 798 segmenten) gaan bouwen voor die bijna 40 meter grote hoofdspiegel. Het ontwerp van de structuur is samen met TNO tot stand gekomen, ondersteund door de Nederlandse Onderzoekschool Voor Astronomie (NOVA).

Ieder spiegelsegment krijgt drie eigen draagstructuren en zal worden aangedreven met elektromotoren, zodat de spiegel voortdurend van vorm kan veranderen en heel nauwkeurig kan worden gepositioneerd.

OVA-directeur Wilfried Boland: “De segmentsteunen vormen samen de ruggengraat van de hoofdspiegel en houden elk van de 798 spiegelsegmenten op hun plaats. Sensoren en actuatoren bewaken en controleren de vorm en positie van elk segment met zeer grote nauwkeurigheid. Het is een technologische uitdaging omdat de constructie niet alleen heel accuraat moet zijn, maar bovendien zo’n dertig jaar moet meegaan en altijd nauwkeurig moet werken. De kwaliteit van astronomische waarnemingen met de ELT wordt mede door dit onderdeel bepaald.”

Naar exoplaneten speuren

Met de enorme spiegel kan de telescoop 15 keer scherper zien dan de ruimtetelescoop Hubble. Verwacht wordt dan ook dat de E-ELT voor een hele reeks nieuwe ontdekkingen gaat zorgen. Hij kan bijvoorbeeld naar de dichtstbijzijnde sterren kijken om te speuren naar exoplaneten die daaromheen draaien. Op basis van het licht van die planeten kan E-ELT vervolgens bepalen welke samenstelling de atmosfeer heeft en of er op het oppervlak leven mogelijk is.

Daarnaast gaat E-ELT kijken naar de vorming van de eerste sterren en sterrenstelsels en helpen bij het onderzoek naar de eigenschappen van donkere materie en donkere energie. In 2024 moet de extreem grote telescoop operationeel zijn.

Bronnen: Persbericht, TNO

Lees ook:

KIJK 5/2018Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!