Door de slechte weersomstandigheden rond de Amerikaanse Vandenberg Space Force Base werd het een paar keer uitgesteld, maar afgelopen zaterdagochtend is het dan eindelijk gebeurd. De NORSAT Technology Demonstrator (TD) satelliet werd om 8:48 uur Nederlandse tijd gelanceerd.
De NORSAT-TD is een kleine satelliet van 35 kilo. Opgevouwen meet ie 30 x 30 x 40 centimeter en eenmaal in de ruimte, met uitgeklapte antennes en zonnepanelen, 160 x 110 x 40 centimeter. Toch zit er verrassend veel slimme technologie in en een deel daarvan werd in Nederland ontwikkeld.
Lees ook:
Een van de doelen van NORSAT is om een nieuw soort aandrijving te testen; een motor die alleen wordt aangedreven door elektriciteit en jodium. Met de stroom van de zonnepanelen worden jodiumionen vrijgemaakt, versneld en uitgestoten. Het Franse bedrijf ThrustMe ontwikkelde de ionenmotor in samenwerking met het Franse ruimtevaartagentschap CNES.
Uitwijken voor ruimtepuin
Volgens Tyler Jones, projectmanager van de Noorse ruimtevaartorganisatie, maakt zo’n motor het mogelijk om een satelliet beter te besturen. En dat is belangrijk, omdat ze vaak op plekken hangen die steeds drukker worden en waar ook de hoeveelheid ruimtepuin steeds groter wordt. Dan kan het dus handig zijn om dat soort satellieten beter bestuurbaar te maken, zodat ze uit kunnen wijken als dat nodig is. Bovendien maakt zo’n ionenmotor het mogelijk om de satelliet na het einde van de missie terug de dampring in te sturen, zodat hij daar verbrandt. Zo wordt de hoeveelheid troep in de ruimte in ieder geval niet groter.
SmallCAT
Het ‘Nederlandse deel’ van de satelliet heet SmallCAT (Small Communication Active Terminal; foto hieronder) en dat is een systeem waarmee veel sneller en veiliger data verzonden kunnen worden dan met veel van de huidige radiosystemen. In plaats daarvan gebruikt SmallCAT – een gezamenlijke ontwikkeling van TNO, NSO en Defensie – lasers om informatie naar de aarde te verzenden.
TNO zegt daarover: “Met radiofrequenties wordt een aantal gigabit per seconde (Gbps) bereikt, maar met lasercommunicatie kunnen de overdrachtssnelheden van satellieten tien tot honderd keer zo groot worden. Daar komt bij dat lasercommunicatielinks ook bij lagere snelheden (Gbps) interessant zijn, omdat de datalinks veel veiliger zijn en de systemen veel kleiner, lichter en energiezuiniger, wat in de ruimte van belang is.”
Veilig communiceren
Lasercommunicatie kan dus onder meer beveiligde verbindingen naar landmachteenheden, vliegtuigen en schepen mogelijk maken. Hoewel meerdere landen met lasercommunicatie experimenteren is de technologie nog relatief nieuw en nog niet op de markt. Nederland wil de technologie vroeg testen en als het eenmaal werkt mogelijk inzetten binnen NAVO-verband.
Overigens is de NORSAT-TD niet de enige die straks met de SpaceX Falcon 9 naar de ruimte wordt gebracht. De Transporter 7-missie is een zogenoemde shared ride en brengt nog vijftig andere satellieten – zowel groter als kleiner dan het Noorse technologiedemonstratiemodel – in een baan om de aarde. Bekijk de lancering hier:
Bronnen: TNO, Norsk Romsenter
Beeld: TNO, ESA