Met een vleugelspanwijdte van zo’n vier meter was deze ‘ijzeren draak’ een van de groten in het luchtruim van het dinosaurustijdperk.
Sommigen waren zo klein en wendbaar als musjes, anderen zo groot als giraffen. Van 220 miljoen jaar geleden tot de noodlottige dag dat een gigantische meteoriet op aarde stortte, waren pterosauriërs meesters van het luchtruim.
In vakblad Scientific Reports beschrijven Australische onderzoekers een nieuwe pterosaurussoort; Ferrodraco lentoni. De overblijfselen van het vliegende reptiel zijn niet alleen in goede staat, volgens de paleontologen zou de soort, die een spanwijdte van zo’n vier meter had, weleens de laatst overgebleven van de pterosauiërsgroep Anhangueridae kunnen zijn.
Lees ook:
Vliegend reptiel
De paleontologen ontdekten de nieuwe soort in afzettingen ijzerzandsteen in de zogenaamde Wintonformatie in Queensland, Australië. Ze doopten het de Ferrodraco lentoni, naar het materiaal waarin het gevonden werd (ferro is Latijn voor ijzer) en Graham Thomas Lenton de voormalige burgemeester van Winton Shire.
“Fossielen van pterosauriërs zijn vrij zeldzaam”, vertelt paleontoloog Dennis Voeten. “Een van de redenen daarvoor is dat hun botten – om te vliegen – meestal vrij dun waren. Daardoor fossiliseerden ze minder makkelijk.” Van de ‘ijzeren draak’ vondst de onderzoekers schedeldelen, nekwervels, een schouderfragment en vleugelbotten; een mooie ontdekking dus.
Een schematische tekening van de Ferrodraco lentoni met daarin de gevonden fossielen. © Pentland et al., 2019/Scientific Reports
De laatste
Mogelijk is F. lentoni de laatste van pterosauiërsgroep Anhangueridae. Men vermoedt dat deze groep 94 miljoen jaar geleden uitstierf. De paleontologen stellen echter dat de nieuwe soort het mogelijk tot 93 tot 90 miljoen jaar geleden uithield.
“De afzettingen waarin deze fossielen gevonden zijn, zijn mogelijk iets jonger dan die waarin andere Anhangueridae gevonden werden”, vertelt Voeten. “De onderzoekers menen dat dit betekent dat leden van deze groep misschien nog voortleefden in Australië terwijl ze elders al uitgestorven waren.”
De Anhangueridae leefden volgens het onderzoeksteam waarschijnlijk vooral van zeedieren. “Op de overgang van het Cenomaan naar het Turoon (rond 94 miljoen jaar geleden, red.) stierven een substantieel aantal zeedieren uit”, aldus Voeten. Dat zou weleens de reden geweest kunnen zijn voor de sterke afname van de Anhangueridae.
De schedelfragmenten van de Ferrodraco lentoni. © Pentland et al., 2019/Scientific Reports
Reuzen van het luchtruim
Voeten: “De auteurs beargumenteren dat de leden van deze groep die zich meer in continentale omgevingen ophielden – eventueel zelfs alleen in Australië – mogelijk langer leefden.”
Helemaal overtuigd dat F. lentoni de laatste der Anhangueridae was, is de paleontoloog niet. “Omdat pterosaurusfossielen zeldzaam zijn, is het lastig een overzicht te krijgen van de soortenrijkdom en hun voorkomen. De auteurs geven toe dat de afzettingen waarin Ferrodraco werd gevonden nog niet heel nauwkeurig konden worden gedateerd. Extra studies zijn dus wel nodig om de context helder te krijgen”, besluit hij.
Met een spanwijdte van zo’n vier meter, verslaat het de grootste van de moderne tegenhangers zoals de andescondor en de grote albatros. Onder de pterosauriërs was de nieuwe soort zeker niet nummer één. Die titel is voor de Quetzalcoatlus northropi, die waarschijnlijk net zo groot als een giraf was en een monsterlijke vleugelspanwijdte had van zo’n 10 meter – vergelijkbaar dat van een straaljager.
Bronnen: Nature Scientific Repots, IFLScience
Beeld: Pentland et al., 2019/Scientific Reports
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!