De Prijs van de Zweedse Rijksbank voor Economische Wetenschappen gaat naar Claudia Goldin voor haar onderzoek naar genderongelijkheid op de arbeidsmarkt.

De Amerikaanse arbeidsmarkteconoom en historica Claudia Goldin (77) van de universiteit van Harvard ontvangt dit jaar de Nobelprijs voor Economie, of beter: de Prijs van de Zweedse Rijksbank voor Economische Wetenschappen ter nagedachtenis aan Alfred Nobel. Goldin doet onderzoek naar vrouwen op de arbeidsmarkt en de loonkloof.

Vrouwen zijn wereldwijd sterk ondervertegenwoordigd op de arbeidsmarkt en als ze werken, verdienen ze minder dan mannen. Claudia Goldin heeft in de jaren 80 een hoop archieven doorgespit en meer dan tweehonderd jaar aan gegevens uit de Verenigde Staten verzameld. Daarmee kon ze kon laten zien hoe en waarom genderverschillen in de loop der tijd zijn veranderd. Volgens het comité heeft haar onderzoek gezorgd voor “een beter begrip van de arbeidsmarktresultaten van vrouwen”.

Lees ook:

• Nobelprijs Natuurkunde voor techniek om beweging van elektronen te bestuderen
• Nobelprijs voor Geneeskunde naar pioniers van coronavaccin
• Nobelprijs Scheikunde voor ontdekking van quantumstippen
• Nobelprijs voor de Vrede naar Iraanse activiste Narges Mohammadi

Vrouwen werkten vroeger meer

Voordat Goldins boek in 1990 verscheen, hadden onderzoekers vooral gegevens uit de twintigste eeuw bestudeerd en vastgesteld dat er een duidelijk positief verband was tussen economische groei en het aantal vrouwen met betaald werk. Met andere woorden, als de economie van een land groeide, werkten er meer vrouwen. In de afgelopen eeuw is bijvoorbeeld het percentage vrouwen met betaald werk in veel landen met een hoog inkomen verdrievoudigd.

Maar Goldin merkte op dat de arbeidsparticipatie van vrouwen vaak onjuist was weergegeven in bestaande historische gegevens. Voor haar onderzoek corrigeerde ze deze en stelde ze vast dat het aandeel vrouwen in de Amerikaanse beroepsbevolking rond 1890 aanzienlijk groter was dan uit de officiële statistieken bleek.

De Amerikaanse econoom toonde hiermee aan dat het aantal vrouwen op de arbeidsmarkt niet een rechte stijgende lijn vormt, maar een U-vormige curve (zie de grafiek hieronder). Toen de meeste mensen nog op het land werkten, waren vrouwen goed vertegenwoordigd op de arbeidsmarkt. Zorg voor het gezin en werk konden gecombineerd worden. Maar in het begin van de negentiende eeuw gingen steeds meer mensen in fabrieken (weg van huis) werken en daalde het aantal werkende vrouwen. Pas toen de dienstensector in het begin van de twintigste eeuw opkwam, groeide het aantal vrouwen met betaald werk weer.

Goldin toonde aan dat deze veranderingen samengaan met veranderende sociale normen – en dan vooral de gedachten over de rol van vrouwen in een huwelijk. Ze bewees ook dat de komst van de anticonceptiepil ervoor zorgde dat vrouwen hun leven beter konden plannen waardoor ze vaker gingen studeren en ook een carrière planden.

Loonkloof

In landen met een hoog inkomen is de loonkloof tegenwoordig een stuk kleiner, maar blijft bestaan. Die kloof kon altijd worden verklaard door verschillen in opleiding en beroepskeuze, maar dat gaat nu niet meer op. In sommige landen is het opleidingsniveau van vrouwen namelijk hoger dan dat van mannen. Goldin toonde in 2010 aan dat het verschil grotendeels ontstaat bij de geboorte van het eerste kind.

“Inzicht in de rol van vrouwen in het beroepsleven is belangrijk voor de samenleving. Dankzij het baanbrekende onderzoek van Claudia Goldin weten we nu veel meer over de onderliggende factoren en welke barrières in de toekomst misschien moeten worden aangepakt,” zegt Jakob Svensson, voorzitter van de Commissie voor de Prijs in de Economische Wetenschappen.

In totaal is de Economieprijs 55 keer uitgereikt. Tot nu toe hebben slechts 3 vrouwen de prijs gewonnen: Elinor Ostrom in 2009, Esther Duflo in 2019 en nu dus ook Claudia Goldin.

Bron: Nobelprize.org

Beeld: Ill. Niklas Elmehed © Nobel Prize Outreach

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!