Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
De organische verbindingen uit Marsmeteoriet AHL 84001 zouden op de rode planeet ontstaan zijn door interacties tussen water en gesteente.
Als er een vraagstuk is dat de harten van astronomen, (exo)planeetonderzoekers en andere universumenthousiasten sneller doet kloppen, is het wel of er leven mogelijk is buiten onze blauwe aardbol. Geen wonder dus, dat we bijvoorbeeld buurplaneet Mars zo nauwkeurig in de gaten houden. We weten namelijk niet alleen dat er water op de rode planeet is, stukken Marsgesteente die hun weg naar aarde hebben gevonden, huizen ook organisch materiaal.
Volgens Amerikaanse planeetonderzoekers zijn de organische verbindingen in Marsmeteoriet ALH 84001 het resultaat van interacties tussen water en gesteente. En hoewel dat zou betekenen dat de er geen Marsleven verantwoordelijk was voor de productie van de verbindingen, verdwijnt de kans op (een vorm van) leven op de rode planeet met de ontdekking niet.
Lees ook:
Koolstofhoudend
Organische verbindingen zijn stoffen die minstens één, maar meestal meerdere koolstofatomen bevatten en vaak ook waterstof en zuurstof. Deze verbindingen zijn cruciaal zijn voor het koolstofhoudende leven dat wij op aarde kennen.
Hoewel we weten dat deze moleculen op Mars voorkomen, blijft hun oorsprong een punt van discussie. Ze kunnen immers door levende organismen gemaakt worden. Denk bijvoorbeeld aan fotosynthese waarbij planten uit koolstofdioxide (een anorganische verbinding) het suiker glucose maken. Organische verbindingen kunnen echter ook ontstaan als gevolg van niet-levende chemische processen.
Meteoriet
In het nieuwe onderzoek, gepubliceerd in vakblad Science, analyseerden planeetwetenschappers de organische verbindingen in Marsmeteoriet ALH (voor Allan Hills) 84001. Dit Martiaanse brokstuk werd in 1984 op Antarctica ontdekt en is waarschijnlijk een van de eerste die op aarde neerstortte.
De onderzoekers gebruikten verschillende technieken om de oorsprong van de organische verbindingen in de meteoriet te achterhalen. Met geavanceerde microscopen speurden ze flinterdunne plakjes van de meteoriet af naar aanwijzingen. Met succes: het team ontdekte structuren die duiden op zogenaamde carbonisatie en serpentinisatie. Beide processen kunnen plaatsvinden wanneer water en gesteente in aanwezigheid van koolstofdioxide met elkaar in aanraking komen. In beide gevallen resulteert het in organische verbindingen zonder dat daar levende organismen aan te pas komen.
Leven op Mars?
Planeetonderzoeker Inge Loes ten Kate (Universiteit Utrecht), niet betrokken bij de studie, laat KIJK weten erg enthousiast over het nieuwe onderzoek te zijn. Door haar werk met onder meer Marsrover Curiosity weet Ten Kate het nodige van (leven op) de rode planeet. “Het nieuwe onderzoek is zeer gedegen uitgevoerd”, zegt Ten Kate. “Het team heeft met verschillende technieken heel secuur de samenstelling van een heel klein stukje meteoriet uitgepuzzeld.”
“Wat ze hier gevonden hebben, is geen bewijs van leven. Het is bewijs dat er op Mars onder invloed van water en in de aanwezigheid van koolstofdioxide van bestaande mineralen (lees: gesteenten) organische moleculen gevormd zijn. Dit is een puur geochemisch proces en heeft niets te maken met leven.”
“Dit puur geochemische ontstaansproces heeft niets met leven te maken.”
Planeetonderzoeker Inge Loes ten Kate, Universiteit Utrecht
Niet getreurd. Volgens de planeetonderzoeker hoeven we onze zoektocht naar leven op Mars niet op te geven. De organische verbindingen lijken dan wel niet ontstaan te zijn door levende organismen, ze zijn wel van belang voor leven, benadrukt ze. “Het laat immers zien dat er processen op Mars actief waren waardoor organisch materiaal gevormd kan worden. En leven is opgebouwd uit organisch materiaal. Dus hiermee is de mogelijkheid dat leven kon ontstaan op Mars weer een klein beetje mogelijker geworden.”
Beeld: NASA/JSC/Stanford University