Wij mensen zijn er ware meesters in, maar wist je dat de potvis ook eigen taalcultuurtjes ontwikkelt?
Als je denkt dat de grootste walvis ter wereld er gewoon maar wat op los dobbert, dan heb je het mis. De potvis (Physeter macrocephalus) – pakweg zo lang als een harmonicabus – houdt er een druk sociaal leven op na. Maar wanneer familiegroepen elkaar tegen het lijf zwemmen, wordt er uitsluitend gesocialized als ze tot dezelfde clan behoren en dus elkaars taal spreken. Wetenschappers hebben dit fenomeen onderzocht en geconcludeerd dat cultuurverschillen tussen de clans zorgen voor deze taalbarrière.
Computersimulatie
In eerste instantie kun je denken dat de taalverschillen tussen de potvissenclans genetisch van aard zijn. Maar de Canadese biologen Maurício Cantor en Hal Whitehead, die het onderzoek leidden, wisten dat de clans qua genen niet veel verschilden en vermoedden dat ze in de cultuurhoek moesten zoeken naar een verklaring.
Hiervoor legden de twee biologen met hulp van hun buitenlandse collega-onderzoekers geluidsopnames en andere soorten observaties van potvissen uit een periode van zo’n achttien jaar netjes op een rijtje. Ook maakten ze een computermodel waarmee ze de mogelijke interacties tussen de verschillende individuele potvissen, maar ook familiegroepen en clans uit een gebied rondom de Galapagoseilanden, konden simuleren.
Afwijkend dialect
Uit de observaties en het model kwam inderdaad naar voren dat taalverschillen moesten zijn veroorzaakt door culturele opsplitsing van de clans. Het is namelijk zo dat de geluiden waarmee potvissen communiceren, worden overgedragen van generatie op generatie. Wanneer er bij de overdracht vervolgens per ongeluk kleine, maar onschuldige afwijkingen in het dialect plaatsvinden, komt de taal van de verschillende clans vanzelf steeds verder uit elkaar te liggen. En op den duur kunnen ze elkaar dus niet meer verstaan.
Met dit onderzoek willen de wetenschappers benadrukken dat er naast mensen ook andere dieren zijn die eigen culturen ontwikkelen.
Bronnen: Nature Communications, The Conversation
Beeld: Amila Tennakoon/CC BY 2.0