Veertig procent van al het goud komt uit één bron in Zuid-Afrika. Volgens een nieuwe theorie zijn onder andere microben verantwoordelijk voor het ontstaan ervan.

Al jarenlang woedt er een heftige discussie. Hoe is toch de enorme hoeveelheid goud in de bodem van de Zuid-Afrikaanse Witwatersrand terecht gekomen? Geoloog Christoph Heinrich van de ETH Zurich Universiteit in Zwitserland legde alle feiten nog eens op een rijtje en trok zijn conclusie: een combinatie van vulkanische activiteit, primitieve microben en een zuurstofloze atmosfeer moet de ‘schuldige’ zijn geweest.

Witwatersrand, een bergketen vlakbij Johannesburg, herbergt maar liefst veertig procent van al het goud op aarde en is daarmee de grootste goudafzetting ter wereld. Er is drie keer zoveel goud aanwezig als in de op een na grootste afzetting. Het is daarom niet zo verwonderlijk dat dit gebied de volle aandacht trekt van geologen.

Kleine beestjes

Er zijn verschillende theorieën over de oorsprong van het goud, maar de Zwitserse geoloog Heinrich beweert de juiste gevonden te hebben. In het blad Nature Geoscience legt hij uit dat ongeveer 2,8 miljard jaar geleden zwavelwolken uit vulkanen zure regen veroorzaakten. Hard gesteente met daarin kleine stukjes goud vielen door deze regen uit elkaar. Omdat er toentertijd geen zuurstof in de lucht aanwezig was, kon de zwavel in het regenwater het goud oplossen.

Het mengsel stroomde vervolgens naar diepe meren waarin primitieve microben leefden. Deze kleine beestjes vormden dikke lagen koolstof. Door een reactie met dit koolstof sloeg het opgeloste goud in vaste vorm neer. Dit proces ging maar door en zo verzamelde er zich in een klein gebied een enorme hoeveelheid goud.

Het komt er op neer dat het goud er allang was, maar verspreid lag over een groot gebied. Het chemische proces, zoals hierboven beschreven, heeft het goud op een bijzonder effectieve manier bij elkaar gebracht. “Als het goud niet zou zijn opgelost in het water dan had er nooit zoveel bij elkaar kunnen liggen”, stelt Heinrich, “Goud is in vaste vorm namelijk zo zwaar dat het erg moeilijk met rivierwater mee stroomt.”

Onzekerheid

Niet alle wetenschappers zijn het met Heinrichs theorie eens. Nic Beukes, geoloog aan de Universiteit van Johannesburg, beweert dat er nooit genoeg zwavel in het water aanwezig kon zijn om de stukjes goud op te lossen. Ook zegt hij dat er tussen het ontstaan van de goudafzetting en vulkanische activiteit wel honderd miljoen jaar tijd heeft gezeten.

Met deze onzekerheid lijkt het erop dat de discussie over de herkomst van het Zuid-Afrikaanse goud er niet minder op is geworden.

Bronnen: Nature Geoscience, LiveScience

Beeld (leader): Pixabay – CCO Public Domain