Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Het zwarte ovaal in deze breinkrakende afbeelding lijkt op je af te komen, alsof je met de auto een tunnel in rijdt.
Kijk eens goed naar de afbeelding hierboven. Wat zie je? Voor de meeste mensen lijkt het zwarte ovaal langs de randen uit te dijen – alsof ze een donkere tunnel naderen. Maar (de titel verraadt het al) hoewel dat misschien zo lijkt, is dat níet het geval. Zoals het een optische illusie betaamt, fopt de tekening ons brein. In dit geval door te spelen met de reactie van onze grijze massa op potentiële veranderingen in helderheid.
Lees ook:
Groeiende duister
De nieuwe hersenkraker bestaat uit een met kleine, zwarte ovaaltjes gestipte achtergrond met in het midden een groter exemplaar, omlijnd met en donkere waas. Het overgrote merendeel van de mensen (43 van de 50) die voor een nieuwe studie naar de bewegingloze afbeelding tuurden, gaven aan het gevoel te hebben dat het ovaal groeit. Het team noemde het ontwerp dan ook het ‘groeiende gat’.
De onderzoekers, verbonden aan de universiteit van het Noorse Oslo, vermoeden dat de illusie inspeelt op de onze perceptie van verandering in licht. Het fopt het brein veranderingen in helderheid te zien die er in werkelijkheid helemaal niet zijn, aldus hoofdonderzoeker Bruno Laeng.
Pupillen
De illusie kaapt de natuurlijke reactie in het brein die voorspelt wanneer licht op het punt staat te veranderen, zo schrijven de onderzoekers. Als het brein vermoedt dat er een verandering in lichtintensiteit aankomt, kan het de ogen daarop voorbereiden door de pupillen aan te zwengelen. Schat onze grijze massa dat we straks in duister gehuld worden? Dan verbreden de pupillen om zoveel mogelijk licht te vangen. Andersom kan het brein de pupillen preventief laten samentrekken als de omgeving juist de komst van licht suggereert.
De afbeelding doet precies dit; het zet het brein, dat vermoedt dat de waarnemer richting een donkere tunnel beweegt en het snel met minder licht moet doen, aan de pupillen preventief te verbreden. Met speciale camera’s maten de onderzoekers dat de pupillen van de proefpersonen die het zwarte gat het meest zagen groeien, ook het meest uitzetten.
Wanneer de onderzoekers de afbeelding omkeerden – het zwart vervingen door wit en andersom – gebeurde precies het tegenovergestelde; de pupillen van de proefpersonen vernauwden.
Zicht
Hoewel het merendeel van de proefpersonen het ovaal zagen ‘groeien’, fopte het brein niet iedereen. Waarom sommige mensen het gat níet zien uitdijen, is nog onduidelijk. In de toekomst willen de onderzoeker de afbeelding ook aan andere dieren laten zien. De hoop is daarmee meer te leren over hoe ons zicht zich van dat van andere dieren onderscheidt.
Bronnen: Frontiers in Human Neuroscience, Live Science
Beeld: B. Laeng, S. Nabil & A. Kitaoka, 2022/Frontiers in Human Neuroscience