Vrouwelijke orka’s overleven de menopauze zodat ze daarna hun familie kunnen helpen voedsel te vinden in schaarse tijden.

Veel dieren gaan dood op de leeftijd waarop ze zich niet meer kunnen reproduceren. Maar mensen, orka’s en grienden blijven na de zogenoemde overgang nog jarenlang in leven. De meeste vrouwelijke orka’s krijgen bijvoorbeeld kinderen tussen hun twaalfde en veertiende, maar worden soms wel 90 jaar oud. Maar waarom eigenlijk? Om hun groep de weg te lijden, zo blijkt uit nieuw onderzoek.

Eerdere studies lieten al zien dat het voortleven van postmenopauzale vrouwen de overlevingskansen van hun kinderen en kleinkinderen verhoogt. Hoe was echter niet bekend. Een mogelijke verklaring was dat oudere dieren meer kennis hebben en dat die kennis hun nageslacht kan helpen. Om dit te testen, observeerden onderzoekers jarenlang groepen orka’s en keken welk dier de groep leidde.

Zonen eerst

De oude orkavrouwen blijken de weg te wijzen naar zalm. Ze doen dat vooral in magere jaren, wanneer er weinig vis is. Het tekort aan zalm in zulke tijden zorgt voor een groot aantal sterfgevallen en een oude, wijze groepsleidster kan dus een flink voordeel opleveren.

Maar de hulp van moeders is niet gelijk verdeeld. Ze helpen vooral hun zonen om te overleven. Die geven het meeste kans op veel nageslacht en paren ook vaker buiten de groep. De jongens volgen hun moeder dan ook dichter op dan de meiden.

Bronnen: Current Biology, University of Exeter via EurekAlert!, Cell press via EurekAlert!